Tekstverwerking

• Meest gebruikte toepassing
• Niet de meest geschikte toepassing om "alles" te doen
• Voor tabellen gebruik je een rekenblad
• Voor publicaties gebruik je een DTP-programma
• Voor gecombineerde pagina's (tekst+tekening+afbeelding...) gebruik je een tekenprogramma
• Voor demonstraties, lessen, uitleg gebruik je een presentatie of een html-schrijf-programma
• Tekstverwerkingsprogramma's bestaan in soorten 
• eenvoudige editors
• eenvoudige pagina-gestuurde programma's
• volledig uitgeruste programma's (full-blown)
• volledige suites, waarvan de tekstverwerker een deeltje is
• Moderne beeldschermen zijn eigenlijk niet heel geschikt voor de huidige tekstverwerkers.
  Een pagina wordt meestal staand gebruikt, en dan wil je liefst zoveel mogelijk "blad" zien.
  Moderne tekstverwerkers hebben de tendens om steeds maar grotere menu's en linten op je scherm te zetten.
  Voorbeeld van hoe een scherm er uit ziet op een netbook (1024x600 scherm) met Microsoft Office Word 2010.
  Let op de hoeveelheid plaats die de tekst inneemt (12 lijnen bij 100% vergroting, 27% van de totale oppervlakte), in verhouding tot het volledige schermoppervlak (de standaard werkbalk onderaan is verborgen om plaats te winnen...)
  
  
  
  
• Bij andere tekstverwerkers (bvb LibreOffice Writer) krijg je een beetje meer te zien (16 lijnen bij 100%) op hetzelfde netbook-scherm.
  
  
  
  
• Ook de breedbeeld vorm van de moderne (grote) schermen hebben gevolgen.
  Zo hebben de meeste gebruikers de gewoonte om alles altijd "full screen" te zetten.
  Dit stamt uit de tijd dat schermen slechts 800x600 beeldpunten groot waren.
  Maar nu resulteert dit is een pagina met twee enorme onbenutte lege oppervlakken links en rechts van het blad.
  
  
  
  
• Juist dezelfde informatie past even goed op een venster, zodat de rest van het scherm vrij blijft voor andere vensters.
• Microsoft Office Word 2010, lettertype Calibri, lettergrootte 11, 4 paragrafen zichtbaar
  
  
  
  
  
• LibreOffice Writer, lettertype Times New Roman, lettergrootte 12,  5 paragrafen + eindlijn zichtbaar
  
  
  
  
  
• Ook het lettertype (en niet alleen de lettergrootte) geeft invloed op de hoeveelheid tekst die je te zien krijgt op een blad.
  Hieronder dezelfde tekstverwerker, dezelfde tekst, lettertype Arial, lettergrootte 12, 4 en-een-halve paragraaf zichtbaar.
  
  
  
  
• Hetzelfde document in AbiWord tekstverwerker
  
  
  
  
• Hetzelfde document in Wordpad (versie Windows 7), niet pagina-gebonden
  
  
  
  
• Hetzelfde documend in Kladblok (zonder opmaak, vaste-grootte lettertype)
  
  
  
  
• Hetzelfde document in Editpad, een soort veredelde "kladblok"
  
  
  
  
  
• Hetzelfde document in Kompozer, een html-editor
  
  
  
  
• Hetzelfde document in FocusWriter, waar de inhoud primeert op de vorm
  Dit is echt hoe je scherm er uit ziet. Leeg. Alleen de "focus" op de inhoud. Wordt gebruikt door auteurs die boeken schrijven.
  
  
  
  
• Er bestaan ook alternatieve tekstverwerkertjes, waarvan hier een voorbeeldje (Jarte)
  
  
  
  
• Zoals je kan zien, zijn er heel wat vormen van tekstverwerkers, allemaal bedoeld om "tekst" mee te verwerken...
  

Te onthouden

• Standaard full-blown tekstverwerker is bedoeld voor doorlopende tekst. 
• Niet bedoeld voor tekeningen, daarvoor gebruik je een tekenprogramma. 
• Niet bedoeld voor tabellen, daarvoor gebruik je een rekenblad.
• Complexe gecombineerde pagina's (tekst+tabellen+afbeelding+tekening) maak je met een meer-lagen-tekenprogramma, of met een DTP-programma.
• Niet pagina-gebonden documenten maak je met een html-editor.
• Beperk je aantal lettertypes
• Beperk je aantal lettergroottes

Rekenblad

• Een rekenblad, een spreadsheet, een werkblad, is een blad met vakjes. 
• Elk vakje heeft een referentie (in letters horizontaal en cijfers vertikaal)
• Elk vakje kan data bevatten: getallen, tekst, datum, enz...
• Elk vakje heeft een "voorkant" en een "achterkant"
• je ziet de "voorkant" in het rekenblad, dat zijn de cellen, de vakjes.
• je ziet de "achterkant" van de actieve cel (waar de cursor staat) in het vak "Formule" bovenaan in het menu.
• de "achterkant" bevat bijvoorbeeld een formule, het eindresultaat wordt getoond op de "voorkant"
• wat je ziet in het vakje, kan dus een ingetikt gegeven bevatten, of is het resultaat zijn van een bewerking.
• De vakjes kunnen ook geautomatiseerde bewerkingen bevatten (macro's), of zelfs volledige programma's.
  Helaas zijn de macro's en de programma's merk- en versie-gebonden, en dus bijna niet overdraagbaar.
  Je kan dus geen macro's, gemaakt in Microsoft Office Excel 2010, gebruiken, wanneer je de spreadsheet niet met precies dezelfde versie van precies hetzelfde programma opent...
  
• De vakjes zijn in grootte aanpasbaar aan de inhoud.
• Je krijgt een visuele aanduiding wanneer een gegeven niet in het vakje past.
  
  
• Voorbeeld van een rekenblad-layout voor 10x10 vakjes
• Microsoft Office Excel 2010 (let op het menu, het lint, neemt meer dan 40% van de ruimte in beslag)
  
  
  
  
• LibreOffice Calc
  
  
  
  
• Gnumeric
  
  
  
  
• Spread32
  Miniatuur spreadsheet, 1.6MB groot, 256 kolommen, 65000 rijen, meer dan 400 functies...
  Laadt in 1/10 seconde...
  
  
  
  
• Het is opvallend hoe alle rekenbladen op elkaar gelijken. Ze gedragen zich ook gelijkaardig. 
  Hieronder staat de cursor in vak I16  en is de daaraan verbonden formule  =ALS(H16="";"";H16*F16
  
  

Te onthouden

• Rekenblad is een "hokjes"-programma. 
• Je kan dit (mis)bruiken voor tekst, wanneer de alignering van belang is...
• Formules (op de "achterkant") kunnen heel erg complex zijn.
• Macro functie kan nuttig zijn, maar is dit meestal niet door de beperking in overdraagbaarheid (meestal verschillende programmeertaal).

Presentatie

• Een presentatie is een reeks scherm-afbeeldingen (dia's) die na elkaar aan het publiek getoond worden.
• Deze dia's kunnen statisch zijn, maar ook beperkte animaties bevatten (invliegende teksten, overgang tussen dia's...)
• Deze dia's kunnen ook geluids- en beeldfragmenten bevatten. Die fragmenten plaats je best in dezelfde map als de presentatie.
  Het afspelen van geluids- en beeldfragmenten is niet altijd een success. Presentatieprogramma's laten maar een beperkt aantal formaten toe, en het is niet altijd eenvoudig om de beeldfragmenten bvb full-screen tussen de dia's te laten uitvoeren.
  
  Formaten die werken in audio: .aiff, .au, .mid, .mp3, .wav, .wma
  Formaten die werken in video: .asf, .avi, .mpg, .wmv
  Dus filmpjes van Youtube of Apple kan je zonder conversie niet gebruiken.
  
  
  
• Microsoft Office Powerpoint 2010
  
  
  
  
  
• LibreOffice Presenter
  
  
  
  

• Er bestaan hulpprogramma's die een presentatie kunnen omzetten naar een flash-bestand, bvb
  http://www.ispringsolutions.com/free_powerpoint_to_flash_converter.html
  
  
• PowerBullet Presenter (maakt  Shockwave Flash presentaties)
  
  
  
  
• Je moet er ook rekening mee houden, dat wanneer je beeld geprojecteerd moet worden, en je gebruikt een donkere achtergrond, dat je dan over een meer lichtsterke projector moet beschikken dan wanneer je donkere letters op een lichte achtergrond projecteert.
• Je kan "templates" gebruiken, achtergronden die bij de hele presentatie dezelfde zijn, maar die mogen echt niet teveel van je beeld "afpakken".
  
  
  
  
• On-Line presentaties (bvb Prezi) 
• Dit zijn sites op internet, waar je on-line een flash-animatie kan maken.
• Kan alleen afgespeeld worden met Adobe Flash Player in de juiste versie (op 20130517 was dit 11.7.700.202)
  
• Meestal wordt nogal veel gebruik gemaakt van "zooming". Kan (bij teveel) vervelend en irritant overkomen.
• Werkt behoorlijk, ook met film- en geluidsfragmenten voor zover ze niet erg groot zijn.
  
• Gratis versie is alleen online te gebruiken. Gedownloade versie kan niet bewerkt worden.
  

Te onthouden

• Presentatieprogramma's tonen informatie in de vorm van een reeks "dia's"
• Effecten (invliegende teksten, overgangen) zijn programma-versie gebonden
• Lettertypes zijn programma-gebonden.
• On-line versies zijn beperkt bruikbaar.
  

DTP - Publicatie - DeskTop Publishing

• Een DeskTop Publishing programma is bedoeld om publicaties te ontwerpen, die kunnen gedrukt worden.
• Een DTP-programma is pagina-gebonden. Je moet dus vooraf de paginagrootte vastleggen.
• Er wordt gewerkt met een vooraf vastgelegde bladspiegel, zodat ook tijdschriften kunnen gemaakt worden, waarbij de layout consistent blijft bij alle pagina's.
• Op de pagina kunnen bladspiegel-vlakken gevuld worden met tekst, rekenbladen, afbeeldingen, foto's, tekeningen (lijnen, pijlen enz).
• Het is niet de bedoeling dat je met dit programma je teksten nog schrijft, of dat je afbeeldingen bewerkt. Dit gebeurt vooraf bij de voorbereiding. Dit programma ordent alles en schikt het op de pagina.
  
• Dit programma is meestal heel erg complex, en vraagt een behoorlijk lange leercurve.
  
• Meest bekende: Microsoft Office Publisher, QuarkXPress, Pagemaker, InDesign ...
  Bij de open-source en Freeware: Scribus, LyX ...
  
  
  

Te onthouden

• Typische lay-out toepassing.
  
• Voor eenvoudige werkjes kan een (zware) tekstverwerker gebruikt worden.
• Het eindproduct is een .pdf-bestand dat naar de drukker kan.
  

Tekenprogramma

• Een tekenprogramma, zoals hier bedoeld, is een eenvoudig DTP-programma.
• Het tekenprogramma is pagina-gebaseerd. Je moet dus vooraf de paginagrootte vastleggen.
• Op de pagina kunnen tekstvlakken, rekenbladen, afbeeldingen, foto's, tekeningen (lijnen, pijlen enz) geplaatst worden in verschillende lagen.
• Elk van deze elementen, kan in grootte, richting en formaat gewijzigd worden.
• Meerdere pagina's kunnen als dia's na elkaar geplaatst worden.
  
  
  

Te onthouden

• Dit tekenprogramma is eigenlijk een eenvoudig DTP-programma waar je op een blad "velden" plaatst die zowel tekst, afbeeldingen, foto's kunnen bevatten.
• Je kan voor eenvoudiger werk ook een (grote) tekstverwerker gebruiken, maar die is veel beperkter qua plaatsing van velden.
  

MindMap

• Een mindmap is een "gedachtenkaart", een tweedimensionele voorstelling van een netwerk.
• Een mindmap bevat knopen met daaraan uitsplitsingen die dicht- en opengeklapt kunnen worden.
• Beperkingen:
• tweedimensioneel, niet driedimensioneel
• beperking bij het afdrukken, geen paginagrootte
• veel voorbereiding voor heel goed resultaat
• beperkte import/export
  
• 
  
  
  
  
  
  

Te onthouden

• Vooral bruikbaar voor iemand die snel ongestructureerde ideeën wil neerzetten, die dan later heel gestructureerd aangepast kunnen worden.
• Een zegen voor wie er ooit mee gewerkt heeft.
  
  • de onbeperktheid: geen limitering in paginagrootte
    
  • de mogelijkheid om knopen in- en uit te klappen, en zo eenvoudig het overzicht te bewaren
    
• Vergeet de amateurversies, ga voor de professionals. (geen eMindmaps, wel FreeMind of XMind)
  

Beeldverwerking

Viewer - Kijkprogramma

Eenvoudig  tekenprogramma

Fotobewerking

Bewegende beelden

Te onthouden