Computerbeeld op groot scherm

• Hardware, apparatuur
• Signaalbron
• Weergavetoestel
• Verbinding
• Opmerkingen
• Nuttige apparaatjes

Hardware

Signaalbron

• Computer of laptop met daarop gegevens die getoond moeten worden.
  Deze computer bevat ook de programmatuur om de data "af te spelen".
  De visualisatie wordt overgebracht naar externe uitgangen.
  Meest voorkomende connectors:
  

  Stekkertype	Uitzicht	Ontwerp	Signaal	Bevat
  VGA		1987	Analoog	Video
  DVI		1999	Analoog Digitaal	Video
  HDMI		2002	Digitaal	Video Audio
  Displayport		2006	Digitaal	Video Audio
  1/8" TRS koptelefoon of lijn-uitgang			Analoog	Audio uit (groene stekker)

  
  
• Verwisselbare schijf (USB-blokje of externe harddisk) met daarop data die getoond moeten worden.
  Deze media bevatten de data, maar zijn passieve dragers.
  Meest voorkomende connectors:
  

  USB A		Meest voorkomend
  Firewire IEE1394 - FW 400
  eSATA

  
  
• Media center
  Dit is een klein toestelletje, dat bedoeld is om de media te beheren (muziek, foto's, film) vanop een USB-stick, harddisk,  SD-kaartje, netwerk enz...
  Dit toestelletje kan heel veel aansluitingen hebben. Soms zijn gelijkaardige functies ook beschikbaar in een televisietoestel.
           
  
  
• Media players zoals Chromecast
  Chromecast is een goedkope kleine digitale speler, die als een HDMI-dongle in een HD-TV wordt geplaatst.
  Je kan een copie van een laptopscherm bvb naar een groot scherm sturen. Werkt aanvaardbaar voor statische beelden, maar clips en andere bewegende beelden vanaf de laptop zijn onbruikbaar.
  
  
  
• Instellen desktop PC: niet nodig. Alle videosignalen worden naar de standaard VGA- of DVI-poort gestuurd.
• Instellen laptop PC:
• Moderne laptops detecteren zelf of er een extern beelscherm aangesloten wordt.
• Indien niet: met een toetscombinatie kan je de gewenste combinatie instellen.
  Voorbeeld:  (Sony Vaio)
  telkens de toetsencombinatie en wordt ingedrukt, verschijnt een schermpje waarop de volgende situaties voorgesteld worden:
       
  
• Deze toetsencombinaties kunnen variëren: functietoets Fn en daarbij F3, F4, F7..., of alleen F1...
  
   

Weergavetoestel

• Video: projector, beamer. Audio moet langs afzonderlijk apparaat.
• Een videoprojector stuurt het beeld. De projector bevat meestal een ventilator, die nogal wat lawaai produceert. De projector kan ook een kleine geluidsversterking bevatten, maar die is vrijwel onbruikbaar.
• Het geluid komt best vanuit ongeveer dezelfde plaats waar het beeld geprojecteerd wordt. Bij projectie wordt er dus een bijkomende geluidsinstallatie geplaatst waarbij de luidsprekers zich naast (of achter) het scherm bevinden.
  
  
• Video + Audio: TV-toestel
  Aansluitingen (voorbeeld Sony)
  

  Van links naar rechts: Scart 1 en 2- signaal: analoog, video+audio Component - signaal: analoog beeld (3 bovenste tulpstekkers) en geluid (twee onderste tulpstekkers) Digitale audio output (Toslink), daaronder de externe audio input PC in - VGA analoge input, eronder de twee tulpstekkers met de audio output voor een geluidsinstallatie 3 HDMI inputs - signaal: digitaal, video en audio





• Instellen TV (voorbeeld Sony)
• Sluit de kabels aan tussen de laptop en de TV
  
• Bron kiezen ("Source") op de TV
  Klik op de bronkeuze-toets, tot de gewenste bron gekozen wordt,
  bvb "PC" voor de VGA-input, of een van de HDMI-aansluitingen.
  
     
  
• Schakel de PC in. Normaal zal het externe scherm automatisch herkend worden.
  De beide schermen (laptop en TV) worden ingeschakeld en gedupliceerd.
  
• Bij Windows 7 besturingssysteem heb je een menu-item "Verbinding met een projector maken"
• 
  
  
  
• Hierbij kan je instellen welke situatie je wenst:
  
  
  
  
• "Dupliceren" is hetzelfde beeld op beide schermen tonen, waarbij het scherm met de hoogste resolutie "teruggeschroefd" wordt naar de resolutie van het scherm met de laagste resolutie. 
  Voorbeeld:
  
  • Mini-laptop is 1024x600 en TV is 1920x1080, dan zal de TV ook maar 1024x600 tonen (indien die dat kan...)
  • Laptop van 1440x900 en TV is 1366x768, dan zal laptop ook maar 1366x768 tonen.
• Dit is eigenlijk nooit de beste oplossing, want er zal bijna altijd één scherm zijn dat er "slecht" uitziet qua definitie (LCD-schermen zijn maar scherp op hun "native" resolutie) of qua aspect ratio (verhouding hoogte/breedte).
  Het is geen goed idee van een breedbeeldscherm en een klassiek 4:5 scherm te dupliceren.
  
  
  
  
• "Uitbreiden" zorgt ervoor dat je een tweede scherm aansluit (dat normaal "rechts" van het laptopscherm staat) waarbij je bureaublad dus in de breedte "groter" wordt. De cursor zal ook tussen de schermen "doorlopen". Je kan vensters op beide schermen openen, maar "fullscreen" werkt alleen op het scherm waarop je het hebt aangeklikt.
  
  
  
  
• "Alleen op projector": het externe scherm wordt in maximum (native) resolutie geschakeld wanneer de videokaart van de laptop dit aankan.
  
  
• Instellen TV om af te spelen van USB
• Het bedieningspaneel van de TV (voorbeeld Sony)
  
  
• Onderste knop "Home"  opent een menu.
• Met de (dubbele) knoppen "omhoog" en "omlaag" en "rechts" en "links" kan je in het menu navigeren.
• De keuze "Film" -  "USB" leest de externe USB aansluiting, en kan films afspelen in formaten .mpg en .avi.
• De keuze "Foto" - "USB" leest de externe USB aansluiting, en kan fotoreeksen afspelen in formaten .jpg.
  

Verbinding

• Analoog
• 
     
• Meest voorkomend.
• Video: VGA SubD 15p male connector aan beide zijden van de kabel.
• Audio: 1/8" TRS koptelefoonconnector aan beide zijden van de kabel.
• Nadelen:
• kwetsbare stekkers aan de videokabel (pinnetjes zijn niet zo stevig)
• dure, niet erg soepele videokabel
• goede kabels hebben RF-filters (knolletjes) op de kabels zitten
• twee kabels nodig (video en audio, beeld en geluid)
• bevestiging van de videokabel (met schroefjes) is bij de meeste laptops niet mogelijk
• videosignaal moet omgeschakeld worden op oudere laptops
• Voordelen:
• universeel bruikbaar
• meestal goed signaal
• TV schakelt PC-videosignaal en geluid samen in.
• Verbinding:
• VGA-kabel op computer en/of TV heeft meestal een blauwe kleur. Kan door trapeziumvorm slechts op één enkele manier verbonden worden. Niet forceren, kwetsbare pinnetjes.
  
• Audiokabel is stereo en bevat linker- en rechter- signaal. Stekkertjes zijn minijack 1/8" (3.5mm) TRS (tip-ring-sleeve).
• Audiokabel uitgang op de PC is meestal groen gekleurd, en bevat symbooltje (pijltje naar buiten)
• Audiokabel ingang op de TV is meestal blauw gekleurd, en bevat symbooltje (pijltje naar binnen)
  
  
  
  
• Digitaal - HDMI
• 
• Wordt meer en meer gebruikt, inplaats van analoge verbinding.
  
• Video + Audio langs HDMI-kabel
• Nadelen:
• kwetsbare stekkers aan de "vaste kant": PC en TV
• dure, stugge HDMI-kabel. Goedkopere kabels zijn soepeler en dunner, maar minder goed.
• bevat DRM-copieerbeveiliging voor BlueRay-disks (bvb geen beeld bij gecopieerde BR disks...)
• Voordelen:
• slechts één (goede) kabel nodig
• Verbinding 
• Stekker is "HDMI" gemerkt. 
• Kan door de speciale vorm slechts op één enkele manier verbonden worden.
• Er bestaan stekkers die in een "hoek" (tot 90°) kunnen geplaatst worden.
  
• Bij langere en dunne HDMI-kabels worden "actieve" kabels gebruikt. Daar bevatten de stekkers ook electronica, om het verlies door de lengte en overspraak te compenseren. Deze kabels moeten met de juiste kant aan scherm en bron verbonden worden, en kunnen dus maar in één richting gebruikt worden.
  
  
• Digitaal - Displayport
• 
  
• Nog zeldzaam.
• Video + Audio langs Displayport-kabel.
• Nadelen:
• kwetsbare stekkers aan de "vaste kant": PC en TV
• dure, vrij stugge Displayportkabel, kan wel veel langer zijn dan DVI of HDMI-kabel.
• bevat DRM-copieerbeveiliging voor BlueRay-disks (bvb geen beeld bij gecopieerde BR disks...)
• Voordelen:
• slechts één (goede) kabel nodig
• kan schermen in hogere definitie aansturen dan HDMI of DVI
• Verbinding 
• Stekker is "Displayport" gemerkt. 
• Kan door de speciale vorm slechts op één enkele manier verbonden worden.
  
• Draadloos
  
• Analoge of digitale signalen kunnen ook draadloos van de laptop naar het scherm doorgestuurd worden.
• Het scherm gebruikt een analoge of digitale verbinding met een kabeltje om te verbinden met de ontvanger, die ook electriciteit nodig heeft.
• De laptop heeft een klein USB-zendertje, waarvan de stuurprogramma's wel geïnstalleerd moeten worden. Voorlopig alleen voor Windows machines.
• Werkt tot een paar meter, soms problemen met doorsturen van videofragmenten (overlay-schermen).
• Vrij snelle laptop nodig.
• Draadloos met gebruik van WiFi verbinding
• Chromecast
  Je moet een extentie in Google Chrome op je PC, tablet of smartphone plaatsen.
  Video's afgespeeld binnen Google Chrome, en tabbladen in Google Chrome zijn acceptabel.
  Casten van een volledig HD-scherm vanaf bvb een PC, is niet goed (vertraging, schokkende video).
  

Opmerkingen

• LCD en TFT-schermen (platte schermen) zijn digitaal aangestuurde schermen. Zij zijn slechts scherp bij één enkele resolutie, de hoogste.
• Een computer werkt digitaal. Een LCD of TFT scherm digitaal aansturen (geen conversie) is dus logischer dan het videosignaal eerst naar analoog te converteren, en dan in het scherm weer naar digitaal te converteren (2 conversies).
• Goedkopere videokaarten hebben dikwijls een beperktere resolutie, en minder videoinstellingen. Daardoor kan het gebeuren dat de gewenste instelling (bvb 1366 x 768) niet mogelijk is, of dat een deel van het scherm niet "gevuld" kan worden, en er dus een zwarte balk verschijnt.
• De instellingen van de videokaarten zijn ook afhankelijk van de stuurprogramma's, die voor het besturingssysteem geschreven zijn. Zo kan het gebeuren dat je een scherm niet kan instellen op bvb 1280x720 in een Windows machine, maar dezelfde computer met een Linux systeem kan dat dan wel...
• De resolutie-instellingen en aspect-verhoudingen zijn belangrijk voor het resultaat. Zie details. Sommige grote schermen kunnen het beeld "uitsmeren" over de totale oppervlakte, en vervormen daarbij de verhoudingen. Dit  is niet aangenaam voor de toeschouwers.
  

Nuttige apparaatjes

• Presentatiehulp
• Toestelletjes met vooruit/achteruit-knop, eventueel met laserstraal om de presentatie op afstand te kunnen bedienen
• Deze toestelletjes bestaan telkens uit een "zender" en een "ontvanger" die mekaar moeten "zien"
•  
• Draadloze muis
• Meestal beperkte reikwijdte, 10m is veel.
• Techniek
• Met "zichtbaar" lichtje (rood, blauw) zijn gewone optische muizen.
• Met "onzichtbaar" lichtje zijn meestal "laser-" muizen. Hogere precisie en langere batterijduur.
• Ontvangertje kan heel erg klein zijn. Sommige ontvangers zijn gecombineerd voor toetsenbord en muis.
• Overdrachttechniek kan 
• met licht (infrarood, zoals afstandsbediening van TV) en is beperkt in afstand.
• Bluetooth: wordt niet door iedereen als betrouwbaar aanzien. Hapert vaak.
• met hoogfrequent (2.4GHz): haalt grotere afstanden, 10m bvb.
• Aantal en grootte van de batterijen geeft een idee van het verbruik. 
• Bij moderne draadloze muizen kan je het ontvangertje in de muis opbergen.
• Aan/uit schakelaar en ontvangertje zijn soms gekoppeld. Kleine ontvangertjes kan je op de USB-poort van je laptop laten zitten, maar dan heb je een afzonderlijke aan/uit knop nodig op de muis zelf.
• Formaat van de muis verschilt vaak. Standaard is ongeveer 10 cm lang, kleintje 7cm, grote 12cm.
• Meer dan drie knoppen heb je echt niet nodig.
• Draadloos toetsenbord
• Meestal beperkte reikwijdte, 10m is veel.
• Techniek: heel erg platte toetsenborden hebben typische "laptop"-toetsen met erg kleine slag (1mm)
• Aantal en grootte van de batterijen geeft een idee van het verbruik. 
• Aan/uit schakelaar staat vaak op een onhandige plaats. Best is goed zichtbaar bovenaan.
• Sommige toetsenborden hebben een ingebouwd "wrijfpad" ter vervanging van een muis.
• Tekentablet
• Meestal niet draadloos.
• Bestaat met (draadloze en batterijloze) tekenpen of met de vingers.