Ref 20120911_ADP rev 20160711
File cmp-dodont html
ID Computer Do's and Don'ts, Tips en Truuks howto
terug

Do and Don't

Verzameling losse bedenkingen, subjectief, arbitrair, ongestructureerd...
Muis, Verkenner, Full Screen, Reservecopies, Reinig je apparaten, Deïnstalleer programma's, Computer intern uitkuisen, Computer om te werken, Gebruik geen gestolen software, een html-tekst schrijven, Zet je teksten in pdf, Geef documenten een duidelijke naam, USB-stick, Tweede netvoeding voor laptop, Updates moeten uitgevoerd worden, Portable Software,

Muis

Gebruik je computermuis met je linkerhand.

Deze tekst is voor rechtshandigen.
Gebruik je computermuis met je linkerhand.
Dan ligt je linkerwijsvinger precies boven de linkermuisknop, die je het vaakst gebruikt.

Je rechterhand is vrij om te schrijven, te typen of cijfers in te tikken bvb.
Leg je linkerhandpalm op tafel.
Neem de muis vast met duim en middelvinger. Je handpalm rust niet op de muis, wel op het tafeloppervlak.
       
Verplaats de muis door alleen je vingers en je pols te bewegen, laat je handpalm op de tafel rusten.
Is de reikwijdte van je vingers onvoldoende, hef dan de muis op met je middelvinger en duim, en verplaats de muis. De muisaanwijzer blijft bij deze bewerking gewoon onbeweeglijk op het scherm staan.
http://www.mouseprogram.com/mousepractice/

Gebruik een muis met een draad, geen draadloze muis.

Draadloze muizen hebben altijd een kleine vertraging vooraleer de muisaanwijzer "antwoordt".
Voor mensen die heel snel werken en voor gamers bvb is dit behoorlijk irritant.
Muizen met draad hebben deze vertraging helemaal niet.
http://hardforum.com/showthread.php?t=1437974

Gebruik een "laser"-muis 

Laser-muis werkt met met onzichtbaar lichtje, en is preciezer dan een muis met rood lichtje.
Laser-muis is niet zo kieskeurig met spiegelende oppervlakten.

Gebruik een muis bij je laptop.

Alle wrijfpadjes met multitouch expand en shrink, twee-en drievingersturing, en andere goedbedoelde rotzooi ten spijt: een muis werkt meestal sneller, nauwkeurige en efficiënter.

Gebruik een muis met alleen de allernoodzakelijkste knoppen.

Linker- en rechtermuisknop, en draaiwieltje ertussen.
Bijkomende knoppen (links en rechts kantelen van het draaiwieltje, knoppen op de zijkant bij duim of middenvinger) vergroten alleen de verwarring.

Drie knoppen zijn al meer dan voldoende.
Apple muizen hebben zelfs maar één enkele knop.

Geen exotische vormen.

Een muis mag vooral niet te groot zijn (11 cm is al veel).
Een muis mag ook niet te laag zijn, je moet de zijkanten gemakkelijk kunnen vastnemen.
Betere muizen hebben zelfs rubberen vlakken op de zijkanten.
Symmetrisch gevormde muizen werken gemakkelijker voor links- en rechtshandigen.
   

Verkenner

Wat is "Verkenner"? (Explorer in het engels)

Dit is een programma dat je een overzicht kan geven van de structuur van de inhoud van je computer.
Microsoft tracht de gebruikers aan te zetten om dit niet te gebruiken?
Daartoe bieden zij "Deze Computer", "Favorieten", "Bibliotheken", worden alle overzichten met icoontjes aangeboden.
Ook in Windows 8.1 en 10 wordt vooral met tegeltjes gewerkt, waarbij het heel moeilijk is een overzicht te behouden.
Alleen in "Verkenner"  kan je de mappen zodanig tonen dat je echt een overzicht hebt van welke mappen en welke bestanden zich op de computer bevinden.
Leer "Verkenner" te gebruiken: computer-voorb/computer-voorb-verkenner.html

Bestanden verslepen binnen "Verkenner"

Wanneer je een bestand versleept binnen Verkenner, en je doet dit binnen dezelfde schijf, dan wordt het bestand verplaatst.
Het verdwijnt op de originele plaats, het verschijnt op de nieuwe plaats.
Wanneer je een bestand versleept binnen Verkenner, en je doet dit tussen twee verschillende schijven, dan wordt het bestand gecopieerd.
Het blijft op de originele plaats, de copie verschijnt op de nieuwe plaats.
Wanneer je [_Shift_] ingedrukt houdt, en je versleept een bestand binnen Verkenner, dan wordt het bestand altijd verplaatst.
Het verdwijnt op de originele plaats, het verschijnt op de nieuwe plaats.
Wanneer je [_Ctrl_] ingedrukt houdt, en je versleept een bestand binnen Verkenner, dan wordt het bestand altijd gecopieerd.
Het blijft op de originele plaats, de copie verschijnt op de nieuwe plaats.

Openklappen / dichtklappen van de boomstructuur

In het linkerdeel van verkenner zie je vóór het icoontje en de naam van de schijf of map, een open driehoekje dat naar rechts wijst. (Kan ook een "+" zijn bij oudere systemen).
Wanneer je op dit driehoekje klikt, draait dit naar beneden, en worden de mappen binnenin deze map getoond.
In het rechterdeel van het venster wordt de inhoud getoond, van de map die in het linkerdeel geselecteerd is.


In het bovenstaande voorbeeld is de schijf DATA (D:) opengeklapt, en ook de mappen WINAPPLI, APPLI, MINDMAP.
De map Freemind is niet opengeklapt, maar wel geselecteerd. Het rechterdeel van het venster toont de inhoud van de map FREEMIND.


Hierboven zie je een gelijkaardig systeem (Ubuntu Linux), maar waarbij de verkenner in één enkel veld mappen en bestanden toont.
In een Windows systeem bevat de verkenner links alleen de mappen, rechts de ondergeschikte mappen en de bestanden.

Er bestaan heel wat alternatieven voor Microsoft Windows Explorer. Een bekend voorbeeld is Explorer++ (Portable).

Full screen is geen goed idee

Vroeger, toen de computerschermen slechts 640 x 480 beeldpunten kenden, waren de programma's ook voor deze schermgrootte aangepast, maar dan moest je wel het gehele scherm benutten.
Een scherm is nu minimaal 1024 x 768, meestal 1280 x 900 beeldpunten of nog veel meer.
Het principe van een "Window" maakt het mogelijk om meerdere "Vensters" op je scherm te plaatsen, en die ook ten opzichte van elkaar te verschuiven.
Deze mogelijkheid bestaat vrijwel niet bij bvb tablets, wel bij klassieke computers.
Het soort documenten dat nu op een computer verwerkt wordt, heeft meestal de vorm van een staand A4-blad.
Computerschermen hebben meestal een breedbeeldverhouding, en dan krijg je onderstaande situatie.



De groene lijn hieronder is het bewerkbaar document, de oppervlakte bedraagt ongeveer 28% van het totale venster.



Wanneer het venster wordt gebruikt, zoals het bedoeld was, blijft de bewerkbare oppervlakte identiek, en is er nog de mogelijkheid om andere actieve vensters, icoontjes enz. te zien.



Het blijkt ook veel handiger en sneller om in de blauwe bovenbalk te klikken om een venster actief te maken, dan onderaan in de werkbalk te gaan kiezen.

Een voorbeeld van hoe het NIET moet is onderstaande tabel (dit is stukje uit een lijst met SMS-afkortingen)
Best te bekijken in full screen :-) en dan trachten de lijn te volgen...

aan: aandelen
aand8 aandacht
ABD Alles Biologisch Dynamisch
abnee abonnee
ADN Any Day Now
advrtnt advertentie
AenT Af en Toe
AEX Algemene gesteldheid
AFAICS As Far As I Can See
AFAIK As Far As I Know
AFAIR As Far As I Remember
afchi afhaalchinees
AFK Away From the Keyboard
afstb afstandsbediening
AG? Alles Goed?
AGAP As Good As Possible
AIUI As I Understand It
AKA Also Known As
ALARA As Low As Reasonably Achievable
allfste allerliefste
AMBW All My Best Wishes
AO Alles Onbespoten
ASAP As Soon As Possible
ASL Age, Sex, Location?
ASL Assistant Section Leader
astllr aansteller
ASOP Assistant System OPerator
ATH het beste wat me ooit is overkomen
ATM At The Moment
ATST At The Same Time
AWGTHTGTT(S)A Are We Going To Have To Go Through This (Shit) Again?



Update 20121026

Onwaarschijnlijk maar waar:
Microsoft heeft in Windows 8 ervoor gezorgd dat je vanuit het hoofdscherm geen vensters (windows) meer kan openen, dat je maar één enkel full-screen venster meer hebt, en dit eventueel nog kan splitsen in twee, maar niet meer. Dit is vooral omdat op tablets en GSM je ook maar één venster tegelijk kan hebben (ARM-architectuur).
Lees ook eens deze commentaar...

Update 20140301

In Windows 8.1 heeft men een aanpassing doorgevoerd, en kan het gesplitste venster in het hoofdscherm nu ook van formaat gewijzigd worden. Maar het bureaublad is altijd nog veel flexibeler op gebied van vensters.

Update 20150729

In Windows 10 is alles een beetje teruggeschroefd, zodat gebruikers weer startscherm en vensters beschikbaar krijgen.

Maak reservecopies


Niemand doet dit.
The difference between an amateur and a professional is the number of copies they make.
Vergeet ook niet, reservecopies te maken van de inhoud van je USB-blokjes.
Dit kan je eveneens op een externe harddisk plaatsen.
Vergeet niet de datum toe te voegen.

Reinig je apparaten

Computerkist

Minstens één keer per jaar, alle draden achteraan loskoppelen, uit alle luchtgaten met een krachtige stofzuiger alle stof weghalen zonder ergens iets aan te raken.
Je kan dit ook eens de binnenkant doen zonder ergens aan te raken, maar doe dit alleen als je weet wat je doet. Laat het anders over aan een technicus.

Scherm

Scherm altijd eerst loskoppelen van het electriciteitsnet.
Moderne (platte) schermen hebben meestal een beschermingslaag in een soort plastic. Reinig dit heel voorzichtig met bvb een brillenpoetsdoekje, maar gebruik best geen chemicaliën..
Wat kan geen kwaad: water en zeepsop, en gedenatureerde methylalcohol (methanol).
Wacht tot alles goed droog is (er kan vocht binnengelopen zijn) vooraleer weer in te schakelen.

Toetsenbord

Los toetsenbord bij vaste computer, geen laptoptoetsenbord.
Toetsenbord loskoppelen. Omkeren, toetsen naar beneden, tikken op achterkant zodat het vuil van tussen de toetsen komt.
Uitborstelen met verfborstel met lange haren. Of met perslucht.

Deïnstalleer programma's die je niet gebruikt

Ongebruikte programma's vervuilen je menu en je bureaublad, maar ook het geheugen van je PC.
Deïnstalleer de programma's die je niet meer gebruikt, op de manier zoals het hoort.
Start - Configuratiescherm - Programma's en onderdelen - (Programma in lijst zoeken),  knop "Verwijderen"
Sommige programma's vragen dat de PC terug opgestart wordt, of laten daarna nog steeds een map achter in "Program Files". Dit is niet echt zoals het hoort, maar sommige programmamakers zijn nu eenmaal iets minder professioneel dan andere...

Computer intern "uitkuisen"

Gebruik je computer om te werken. OF om te spelen. Niet voor beiden.

Je kan je niet permitteren dat een computer die je ook voor je werk nodig hebt (bvb mail, bankzaken, rekenbladen, brieven, foto's) door een stom spelletje of een minder gelukkige download ineens problemen begint te vertonen.
Spelen, dingen uitproberen, bedenkelijke downloads, dat doe je best op een andere PC.
Laat ook je lieve zoon of dochter niet aan je werk-PC raken. Ook niet de buurjongen die er "alles" van kent. En die je PC even zal "bijstellen" en een paar "coole" programma's zal installeren.
Klinkt overdreven?
We hopen dat je het nooit hoeft mee te maken.

Gebruik geen "gestolen / gevonden / geleende / gekregen / gekraakte ..." software.

Hou je aan de regels. Speel niet vals. Akkoord, geen enkele dure softwarefirma is een vereniging zonder winstoogmerken. Maar dat wil niet zeggen dat ze bestolen moeten worden. Wanneer je een bepaald duur softwarepakket niet wil betalen, ga je niet op zoek naar een gekraakte of gehackte versie. Dit hoort niet, dit doe je niet. Wat je wel kan doen, is een vervanging zoeken in de "open-source" software, bvb bij SourceForge. Daar is het de bedoeling dat je er niets voor hoeft te betalen. Laat je ook niets wijsmaken door mensen die de "FUD"-methode aanhangen (Fear, Uncertainty, Doubt). Zij zullen graag verklaren dat deze open-source-software door amateurs is samengeknutseld, onstabiel, onvolledig en onveilig is. Daarom ongetwijfeld wordt open-source-software gebruikt door kleine organisaties zoals de NASA, Google, Facebook, Twitter, The White House, Federal Government of Canada, London Stock Exchange, de stad München, IBM, BMW enz...
Ook Android van Google is open-source, en daar lopen wel enkele miljoenen smartphones en tablets op....

Een html-tekst schrijven inplaats van een .doc document.

Wanneer de inhoud belangrijker is dan de vorm.
Een html-tekst is een tekst die niet pagina-gebonden is, en die door iedereen (met een browser) gelezen en afgedrukt kan worden.
Dit schrijf je met een html-editor, die heel sterk op een eenvoudige standaard tekstverwerker gelijkt.
Download een html-editor (Kompozer).
Detail over gebruik vind je hier.

Zet je teksten in .pdf inplaats van ze af te drukken.

Een document dat je aanmaakt (.doc, .xls, .odt, .ods, .odg...) is je bron-document.
Dit bron-document bewaar je, omdat je daarin wijzigingen kan aanbrengen.
Het eindresultaat kan je op papier afdrukken.
Je kan ook een bron-document afdrukken of exporteren als "portable document file", als .pdf.
Dit is een soort electronische afbeelding van hoe het er op papier zal uit zien.
Normaal kan je geen wijzigingen aanbrengen aan een .pdf-bestand.
Dit bestand kan wel bekeken, en afgedrukt worden met een .pdf-lezer.
Pdf-lezers zijn bvb Adobe Acrobat Reader, Foxit Reader of PDFXChange.
Omdat de .pdf-file precies toont hoe het bron-document op papier er zal uit zien, kan je gemakkelijk correcties aan je bron-document aanbrengen, en het resultaat bekijken in .pdf, zonder het een nutteloos aantal keer op papier te zetten.
Electronisch een document doorsturen kan daardoor eenvoudig, zonder dat je correspondent je bron-bestand hoeft te krijgen.

Een .pdf-bestand kan je op verschillende manieren aanmaken:
Een .pdf-bestand kan je lezen met een .pdf-lezer

Geef je documenten een duidelijke naam.

Wanneer je een document aanmaakt, geef het dan een naam die duidelijk is.
Is het een document waarvan meerdere versies zullen voorkomen, voorzie dan een nummer, maar denk er aan dat de computer een logische manier van tellen heeft: zorg voor voorloopnullen (001 ipv 1).
Maak ook je naam niet onnodig lang, en schrijf het meest belangrijkste eerst (most significant first).
Een bestandsnaam als "aangetekende brief aan jantje vanpieperzele om de verklaring van vorige week te bevestigen" is echt geen goed idee.
Heb je een reeks documenten waarbij de chronologie belangrijk is, dan kan je bvb je documentnaam beginnen met "20140924_naamdocument.doc", waarbij het getal vooraan als JJJJMMDD geschreven wordt.
Vakmensen zullen in een bestandsnaam enkel de tekens _ en - gebruiken, en andere leestekens vermijden.
Hou er rekening mee dat bij sommige systemen de lengte van de bestandsnaam+het pad er naartoe, beperkt zijn tot 255 karakters.

USB-stick

Gebruik een USB-blokje om bestanden te vervoeren.
Gebruik het niet om op te werken.
Een USB-blokje kan slechts een beperkt aantal keer beschreven worden.
http://en.wikipedia.org/wiki/USB_flash_drive
http://www.bress.net/blog/archives/114-How-Long-Does-a-Flash-Drive-Last.html
http://ask-leo.com/can_a_usb_thumbdrive_wear_out.html
Wanneer je een bestand opent vanaf een USB-blokje, gaan sommige programma's een heel groot aantal keer dit bestand lezen, en tussenbestanden wegschrijven, wat de levensduur van het medium sterk kan inkorten.
Copieer daarom je bestand bvb naar een harddisk, en open het van daar uit. Dit zal ook veel sneller werken.

Koop een tweede netvoeding voor je laptop

Wanneer je je laptop thuis en op kantoor gebruikt, en je op beide plaatsen een netvoeding nodig hebt, loont het vaak om op beide plaatsen een netvoeding ter beschikking te hebben, inplaats van telkens je voedingsblokje met bijbehorende kabeltjes in je tas of rugzak te proppen...
De prijs van de netvoeding is meestal niet zo hoog.

Updates moeten uitgevoerd worden

Wanneer je computer je meldt dat er updates beschikbaar zijn, is het verstandig die dan ook te downloaden en te installeren.
Vooral updates van je besturingssysteem (Windows, OSX, Linux) en van je antivirusprogramma (vooral Windows) voer je best onmiddellijk uit.
Bij toepassingsprogrammas (bvb Office programma's, grafische programma's enz...) zal dit minder vaak voorkomen, en is het dikwijls niet dringend.
Bij sommige programma's pesten ze de gebruiker wel om veel te vaak updates aan te bieden die je absoluut hebben moet, omdat je anders bvb geen filmpjes kan bekijken op internet (Adobe Flash Player, Silverlight, Java...).
Je vraagt je soms af of die programmeurs het echt niet één keer goed kunnen doen?

Opmerking
Sommige computers bij organisaties of ondernemingen worden zodanig geïnstalleerd dat ze zichzelf bij elke opstart "hermaken". De gebruiker werkt dan telkens op een "nieuwe" virtuele machine. Het spreekt vanzelf dat updates in deze omstandigheden niet kunnen uitgevoerd worden, omdat de computer telkens "teruggaat" naar een vooringestelde situatie.
Deze software (Windows Steady State, Returnil, DeepFreeze, Illusion, TimeFreeze...) wordt meestal voor een langere periode (bvb één jaar) gebruikt zodat de computers slechts éénmaal na elke periode ge-updated worden.
Daardoor kunnen er moeilijkheden ontstaan met software die periodiek controles op de geldigheid van de licenties op de computers uitvoeren, zoals Microsoft Windows 7, Windows 8.1, Windows 10, Microsoft Office 2010, Office 365, Office 2013 en Office 2016. Andere software verplicht de gebruikers om telkens opnieuw updates te installeren zoals Adobe Flash Player, Java, Silverlight...

Portable software

Soms kan een "draagbaar" stuk software de oplossing van een probleem (zoals hierboven) betekenen.
Draagbaar, Portable, Ready-to-Run, het betekent dat je een stuk software kan gebruiken zonder dat je dat moet installeren. En dat is echt wel interessant.
Je kan deze software gewoon meebrengen op bvb een USB-stick, en dan vanop de USB-stick opstarten, of copiëren naar een plaats op de harddisk, en van daaruit opstarten.

Zowat alle softwareprogramma's bestaan in "draagbare" versie, behalve die van (grote) softwareleveranciers die de installatie nodig hebben om hun product te beschermen tegen "ongeoorloofd" gebruik (bvb Microsoft Windows, Microsoft Office, Apple OS-X....) en daartoe licentiëring, registratie, activering, enz... koppelen aan deze installatie.

Je kan het zo gek niet bedenken, of het bestaat in een "portable" versie: besturingssystemen, grote office suites, browsers, mail-clients, games, educatieve programma's, beeldverwerking, audio- en video-programma's....

Bronnen voor R2R-programma's zijn:
http://portableapps.com/apps
http://www.pendriveapps.com/
http://www.portablefreeware.com/

Je kan een grote (R2R) en een kleine (Winappli) verzameling van deze draagbare software afhalen op deze website
(dit moet je wel weten, anders was je hier niet beland...)