| Ref |
20120504_ADP |
rev 20150212 |
| File |
veilig-internetten |
html |
| ID |
veilig internetten (websites) |
info |
http://www.ouders.nl/mdiv2009-schadeclaims.htm
Kinderen
en internet - Schadeclaims voorkomen
11
september 2009
Heeft
uw kind een eigen website of een
Hyves-pagina? Waarschuw dan voor het plaatsen van auteursrechtelijk
beschermd materiaal, zoals foto's van idolen. Een verslag van twee
opmerkelijke rechtszaken.
Pas op met foto's op websites en Hyves-pagina's
door Henk Boeke
Vorig jaar deed een kantonrechter in Den Bosch een
opmerkelijke uitspraak.
Een jongen van 15 had een foto van Johan Cruijff op zijn website gezet,
waarna hij een claim van de fotograaf aan zijn broek kreeg.
Uiteindelijk moest hij 2.420,- euro schadevergoeding en 1.647,93 euro
aan proceskosten betalen.
Eigenlijk hád die jongen de gewraakte foto niet eens op
zijn site gezet (hij had een deeplink oftewel een
verwijzing naar een andere site geplaatst, waardoor de foto opgehaald
werd van elders) maar dat maakte voor de rechter niets uit. Publiceren
is publiceren, waar die foto ook vandaan komt.
Tweede zaak
De jongen had dat geld natuurlijk niet, en over een betalingsregeling
kon men het niet eens worden. Waarop Luc Verkoren, de jurist van de
fotograaf, een tweede zaak aanspande, tegen de ouders. Dan zouden die
maar moeten betalen. Zijn redenering was dat bij kinderen van 14 tot 16
jaar de ouders in principe nog wettelijk aansprakelijk zijn voor het
doen en laten van hun kroost.
In deze laatste zaak is een week geleden, op 3
september, uitspraak
gedaan, opnieuw door de kantonrechter in Den Bosch. Die bepaalde dat de
ouders in dit geval niet aansprakelijk zijn, omdat hen niets verweten
kon worden.
In de wet staat namelijk nog de toevoeging dat ouders
van kinderen van 14 tot 16 aansprakelijk zijn, tenzij hen
niet verweten kan worden dat ze de gedraging van het kind niet hebben
belet. Oftewel:
"Je bent als ouder van een veertienplusser niet
per definitie aansprakelijk (voor een veertienminner wel). Je bent pas
aansprakelijk als blijkt dat jij als ouder in had moeten grijpen maar
dat hebt nagelaten. En de bewijslast ligt bij jou als ouder: jij moet
bewijzen dat je niet in had moeten grijpen, oftewel dat dit gedrag van
het kind binnen zijn normale vrijheid valt en daarom alleen de schuld
van het kind is." (Bron: het weblog
van internet-jurist Engelfriet)
"Handige jongen"
De rechter vond dat de ouders geen blaam trof, omdat het tegenwoordig
normaal is dat jongeren van 15 een eigen website hebben. Daar hoef je
als ouders echt niet alsmaar bovenop te zitten. Citaat:
"Het gaat kennelijk om een handige jongen –
zoals zoveel kinderen tegenwoordig zeer handig zijn in het omgaan met
internet en alles wat met computers te maken heeft – die op deze wijze
zijn liefhebberij mede vorm geeft. Dat is tegenwoordig niets
bijzonders. Er zijn veel kinderen van (ongeveer) deze leeftijd die een
website hebben. Het onderwerp van de site – voetbal – is onschuldig:
volstrekt normaal voor een jongen van 15 jaar." (Bron: vonnis
3 sept. 2009)
Jaren vakken vullen
Het gevolg van een en ander is dat de zoon tóch moet dokken. Dat wordt
dus heel wat jaren vakken vullen en zakgeld afdragen...
Kortom: wijs uw kinderen op de gevaren van het
publiceren van auteursrechtelijk beschermd materiaal! (En op het
bestaan van keiharde fotografen en juristen, die geen mededogen met
kinderen hebben.)
Zoals bleek uit het eerste vonnis, is het niet
afdoende om te deeplinken naar een foto, en hem op te laten halen van
een andere site.
Eveneens is het niet afdoende om de bron erbij te
vermelden. Er moet óók toestemming worden gevraagd aan de rechthebbende
(wat meestal geld kost).
Commercieel
Tot slot nog een niet onbelangrijk detail. De schadevergoeding was zo
hoog, omdat de site van die jongen 'commercieel' zou zijn (vanwege de
bijbehorende KvK-inschrijving). De rechter nam dit over als vaststaand
feit, ook al werd de KvK-inschrijving alleen maar gebruikt om de site
wat makkelijker te kunnen laten sponsoren door een enthousiaste kennis.
Conclusie: het is kennelijk heel makkelijk om rechters
ervan te overtuigen dat een site commercieel is. Ik ben geen jurist,
maar ik kan me voorstellen dat een Hyves-pagina ook als commercieel
bestempeld kan worden, vanwege de reclame die Hyves erop zet. Oppassen
dus!
Henk Boeke
redactie@ouders.nl
Henk
Boeke is redacteur van
Ouders Online.
Mr.
Luc Verkoren is geen echte
advocaat maar 'rechtskundig adviseur', die vooral voor fotografen
werkt. Om een indruk te geven van de sfeer waarin dat gebeurt: in 2006
hadden we zelf een akkefietje met hem, waarbij de fotograaf aan
Verkoren had gemaild: "Pak ze!"
http://www.mijnkindonline.nl/95/chatten.htm
Chatbox
Een chat-box is een virtuele (schijnbare) ruimte waarin bezoekers
samenkomen om met andere mensen te babbelen. Je kunt communiceren door
tekst in te tikken, doorspekt met uitdrukkingen voor emoties
(emoticons) en er bewegende icoontjes (avatars) bij te plaatsen. Ook
kun je er soms bestanden uitwisselen, zoals teksten, plaatjes, muziek
en clips.
Chat-boxen vormen vaak een vast onderdeel van een website – zoals de
chat van Jetix.nl – maar er zijn ook speciale chat-sites, zoals
www.chatten.nl.
De meeste chat-boxen richten zich op een bepaalde doelgroep. Zoals
kinderen, of liefhebbers van katten, of kattenhaters. Iedereen heeft er
toegang toe en meestal is er nauwelijks controle op wat er gebeurt.
Identiteit
Onder kinderen is chatten erg populair. Het is natuurlijk bijzonder en
spannend om via de pc met anderen in contact te komen. Maar er
is nog een ander voordeel. In een chat-box kunnen kinderen zich
gemakkelijk verstoppen. Je kunt er praten zonder dat anderen zien wie
je bent. Dat maakt het mogelijk om te spelen met je eigen identiteit,
je geslacht, je uiterlijk, je karakter zelfs. Je kunt er gemakkelijk
een andere identiteit aannemen: een andere sekse, een ander uiterlijk
of een ander karakter. Of alles tegelijk.
Gevaren
Chatten kan gevaarlijk zijn en veel kinderen zien dat helaas niet in.
Een van de andere slachtoffers van de tbs-er die ook het Eibergse
meisje had ontvoerd, was een meisje van 14. Zij had de man ontmoet in
een chatbox. Ze had zich voorgedaan als een vrouw van 19 jaar en een
afspraak met hem gemaakt in een park. Het komt vaker voor dat jonge
meisjes zich veel ouder voordoen en afspraakjes maken met een man die
ze via internet ontmoeten.
Onzekere meisjes (en jongens trouwens ook) in de leeftijd van 12 tot 16
zijn kwetsbaar voor volwassen die via internet op zoek
gaan naar contact-mogelijkheden met kinderen. Deze mannen hebben alle
tijd en aandacht voor deze kinderen, en zij maken gebruik van hun
overmatige behoefte aan aandacht en bevestiging. Niet alleen kinderen,
maar dus ook pedofielen houden zich graag
op in chat-boxen waar kinderen komen.
Ook zij kunnen gemakkelijk een andere identiteit aannemen. Ze
kunnen zich gemakkelijk voordoen als een leeftijdgenootje, een kind van
12 bijvoorbeeld. Op die manier zijn ze in de gelegenheid om een band
met een kind op te bouwen, waardoor kinderen meer blootgeven dan goed
voor ze is. Hierdoor kunnen ze de kinderen ook gaan opzoeken op plekken
waar ze komen (school, sportclub).
Daarnaast kan chatten soms heel intimiderend zijn wanneer het taalgebruik
grof wordt, of als er scheldpartijen
ontstaan, of als er seksuele insinuaties gedaan worden.
Openhartigheid
Kinderen zijn van nature heel openhartig. Online-vragenlijsten waarbij
gevraagd wordt naar het privé-gedrag van het kind, of de privé-gegevens
van hun ouders, vullen ze rustig in. Vooral jonge kinderen (tot een
jaar of 14) moet je steeds opnieuw vertellen dat ze dat niet moeten
doen en waarom niet.
Privé-gegevens
Tieners begrijpen wel dat het gevaarlijk is om privé-gegevens openbaar
te maken en dat het gevaarlijk is om afspraken te maken met onbekenden.
Maar weten en doen is toch niet hetzelfde, zo blijkt. Kinderen worden
gemakkelijk uitgelokt (verleid eigenlijk) om het toch te doen. Vooral
als ze contact hebben met iemand die oprecht veel interesse lijkt te
hebben in het kind. Pedofielen zijn daar zeer bedreven in.
Uit onderzoek van de jongeren-weekkrant KidsWeek (zomer 2003) bleek dat
veel kinderen waren bedreigd of lastiggevallen, omdat ze
hun adres of telefoonnummer hadden doorgegeven aan een ‘vriendje’ of
‘vriendinnetje’ van de chat. Buitenlands onderzoek meldt
vergelijkbare ervaringen. Op een bepaald moment voelt het blijkbaar
vertrouwd om dat soort gegevens te verstrekken, terwijl het enorm
riskant is. Zolang een kind zich in een ‘beschermde’ chat-box bevindt
en zijn of haar gegevens (of die van andere kinderen!) privé houdt,
zijn de risico’s vrij klein. Veel websites zeggen dat er een oogje in
het zeil wordt gehouden, maar in de praktijk komt daar niet veel van
terecht. Wij kennen op dit moment eigenlijk geen chat-box waar je
kinderen zonder risico kunt laten chatten. Ook de chats op websites
worden meestal niet in de gaten gehouden door volwassenen: er kan dan
alleen achteraf ingegrepen worden.
Op de site van De Kindertelefoon
kun je op gezette tijden één op één chatten met een medewerker van de
Kindertelefoon.
Tip: jonge kinderen kunt u verbieden om te chatten in
openbare chatboxen. Op een bepaald moment heeft verbieden geen zin
meer. Dan is het belangrijker dat je weet welke chat-boxen ze bezoeken.
Praat over chat-ervaringen, zonder onmiddellijk uw oordeel te geven. Zo
raak je snel op de hoogte wat er speelt en heeft u de kans te vertellen
over de gevaren zonder dat het kind zich bekritiseerd voelt. Ga zelf
ook eens naar zo’n chat-box en kijk bij de beoordeling ervan of
kinderen de mogelijkheid hebben om snel met een beheerder (operator) in
contact te komen. Leg uw kinderen uit dat ze de operator kunnen
inschakelen om vervelende ervaringen te melden en dat het geen schande
is om dit ook daadwerkelijk te doen.
Lokatie thuis / Media-opvoeding
/ Wat
doen kinderen op internet?
Gepubliceerd: za 25 aug 2007 · Laatst
gewijzigd: wo 2 jul 200
http://www.schrijven.net/artikelen/veilig-internetten.php
Veilig
internet voor kinderen
Virussen, geweld en seks, internet zit vol met gevaren. Kinderen moeten
veilig kunnen internetten. Hoe kunnen we ze beschermen? Het
belangrijkste is betrokken ouders. Zorg voor voldoende kennis en
toezicht. Als ouders zelf weinig kennis hebben van internet, Hyves en
MSN, hoe kunnen ze dan hun kinderen begeleiden en helpen bij problemen?
Ook bij het buitenspelen houden ouders hun kinderen in de gaten. Dus zo
vreemd is het niet. Op internet kunnen kinderen zich ook bezeren en
zijn er enge mannen. Toezicht en basiskennis van internet, dat is niet
zo moeilijk op te losse
Waarom zijn kinderen online?
- Informatie voor spreekbeurten
- Gamen
- Msn'en
- Contacten leggen (Hyves, chatten)
- Foto’s en films uitwisselen
- Muziek downloaden
Wat zijn de gevaren:
- Geweld
- Discriminatie
- Porno
- Pesten
- Pedofielen
- Virussen
- Spam
- Kopen op internet
Welke mogelijkheden heeft u als ouder?
Een eerste stap is om te zorgen voor basiskennis van internet. Wat voor
activiteiten ontplooit uw kind? En wat zijn de voordelen en de gevaren?
Weet wat uw kinderen op de computer uitvoeren. Laat ze uitleggen hoe
MSN werkt of Hyves en waarom het zo leuk is. Toezicht is ook
belangrijk. Een pc op een centrale plek in het huis helpt, zo is het
mogelijk om uw kind in de gaten te houden of te begeleiden bij
vervelende incidenten.
Toon interesse in internet. Veel volwassenen vinden dat
chatten nergens over gaat: slordig taalgebruik en nietszeggende
teksten. Als dat waar is, geldt dat dan ook voor pesten, is dat ook
onbelangrijk? Bespreek samen de voordelen en nadelen van internet. En
ga ook eens kijken op Hyves of ga chatten.
Internetregels
Ouders kunnen een hoop problemen voorkomen door afspraken te maken.
Zorg dat uw kinderen duidelijk weten wat de regels zijn en waarom.
Maak afspraken over:
- tijdsduur op internet
- downloaden
- privé-informatie vermelden
- kopen via internet
- IRL afspraken maken
Verder is het belangrijk om te zorgen voor een
basisveiligheid. Installeer een goede virusscanner. En zorg voor een
spamfilter.
Hulpmiddelen
Het merendeel van de Nederlandse kinderen is regelmatig online. Vaak
weten ze beter de weg op internet dan hun ouders. Maar hoe voorkomt u
dat jonge kinderen porno te zien krijgen of een site met de
beschrijving voor het maken van een bom? En hoe beschermt u uw kinderen
tegen volwassenen die zich als kind voordoen in de chat, om daarna in
real live (IRL) af te spreken?
Eén van de mogelijkheden om bovenstaande opties te beperken is
een filter gebruiken, zodat bepaalde sites geblokkeerd worden. Daar
zijn verschillende manieren voor: een provider kiezen die filtert (EO),
software downloaden waarmee u filters kunt instellen, zoekmachines
laten filteren of een kinderbrowser gebruiken. U bepaalt op deze manier
wat uw kind mag zien.
Filter
De meeste filters zijn Engelstalig. Filters zijn meestal niet helemaal
betrouwbaar en er komen dagelijks nieuwe sites bij op internet. En
tieners weten vak wel hoe ze filters kunnen omzeilen.
Van belang is indien u ook een filter wilt gebruiken voor tieners, dat
sites met informatie over drugs, voorbehoedsmiddelen, verkrachting of
homofilie wel zijn te vinden.
Mogelijkheden van filters:
- Tijdsbepaling
- Toegang tot internet voor kleine kinderen afsluiten
- Software en muziek downloaden vergrendelen
- Chats volgen
- Geschiedenis volgen
Filternet
Filternet is een internetfilter van de Evangelische Omroep (EO).
De software filtert op godslasterlijke, discriminerende en
pornografische sites. Er is controle op het World Wide Web, FTP en
nieuwsgroepen.
De provider gebruikt twee filters. De eerste filter is software die de
meeste ‘ongepaste’ sites de weg verspert, het tweede deel van de filter
werkt met hulp van de gebruikers. Bij gebruik voor maximaal drie pc's
kost het 1,95 per maand.
Maar bij deze filter kiezen ouders automatisch voor een
christelijke inhoud.
Kliktime
Kliktime is een filter waarmee ouders tijd kunnen beperken, kinderen
toegang tot internet kunnen ontzeggen en sites kunnen blokkeren. De
makers hebben een gereformeerde achtergrond.
Kliktime kost €. 29,95 -. Voor dit bedrag kunt u het pakket op 3 Pc’s
installeren.
Filteren met een browser
Veel ouders weten niet dat ze ook met browsers filters in kunnen
stellen. Zeker voor kleine kinderen is dat een mogelijkheid. Voor
jongeren geldt dat ook deze filters eenvoudig te omzeilen zijn, of ze
kiezen voor een andere browser.
Family Safety van Windows Live biedt een gratis webservice
voor Windows XP
Gebruik Family Safety voor:
- het instellen van filters voor elk gezinslid, op leeftijd
- rapporten bekijken
- zoekgeschiedenis (historie) bekijken
Als u Windows Vista gebruikt, kunt u de ingebouwde
beveiligingshulpmiddelen binnen Vista voor het gezin gebruiken.
Kinderbrowser
Knowser is een kinderbrowser voor kinderen van 2 tot 10 jaar. Met
Knowser kunt u pop-ups blokkeren, een tijdklok instellen en uw kind
laten surfen op kindvriendelijke websites. Mickey Mouse, Dotje en
Frokkie en Lola zijn wel te bezoeken. De kosten van deze kinderbrowser
zijn eenmalig 9,95.
Mybee is een gratis browser voor kinderen. De browser is op
initiatief van mijnkindonline ontwikkeld. Mybee werkt vanuit de
gedachten dat een browser toont wat wel geschikt is. De filter kiest de
gewenste sites per leeftijdgroep. Ouders kiezen zelf de graad van
filtering: streng of juist niet.
Zoekmachine
Meester Sipke heeft speciaal voor kinderen een eigen zoekmachine
gemaakt. Een leuke oplossing voor jonge kinderen. De zoekmachine legt
ook met geluid uit hoe het kind moet zoeken. Grotere kinderen kiezen
gewoon voor een andere zoekmachine om deze manier van filteren te
omzeilen.
Tips
- Zorg voor basiskennis van internet en de applicaties die uw
kind gebruikt.
- Zet een goede virusscanner op uw computer die automatisch
update.
- Zorg voor een spamfilter.
- Zet de computer op een centrale plaats en blijf in de buurt.
- Maak afspraken over het internetgebruik en de tijdsduur, of
installeer een tijdklok.
- Leer uw kind om zorgvuldig met privacy om te gaan. Geen
adres, telefoonnummer of bankgegevens doorgeven.
- Geef de kinderen een e-mailadres met een alias. Met de
eigennaam zijn ze eenvoudig op te zoeken.
- Een mogelijkheid is om de geschiedenis historie van de
browser te bekijken, zodat u ziet welke sites bezocht zijn. Dit is een
oplossing bij kleinere kinderen. Het is heel simpel om de historie te
wissen, daarnaast is er nog de kwestie van privacy.
- Laat uw kinderen geen onbekende software downloaden.
- Installeer een filter.
- Laat jonge kinderen surfen met een speciale kinderbrowser
of zoekmachine.
- Wees geďnteresseerd, zowel in leuke als vervelende kanten
van internet.
- Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.
Mobiel internetten
Steeds jonger lopen kinderen met een mobiel op zak. Ook
op school en in de bibliotheek gaan ze onder uw toezicht op internet.
Hoe houdt u toezicht op internetten buiten uw zicht? Dat is niet
mogelijk, de oplossing is in gesprek gaan, wijzen op gevaren en uw kind
zelf steeds meer verantwoording geven. Enge mensen lopen bij u in de
buurt en zijn aanwezig op internet. Angst levert niets op, waakzaamheid
wel. Zorg dat uw zoon of dochter met u praat als ze iets niet
vertrouwen. Verdiep u in internet, social media en richt u ook op de
vele voordelen daarvan.
Conclusie
Het is onmogelijk om uw kinderen overal tegen te beschermen. Samen
praten helpt en daarnaast goede afspraken maken en betrouwbare software
installeren. De meeste filters zijn Engelstalig. Trefwoorden zorgen
vaak ook voor een verbod op nuttige sites, of laten ongewenste sites
door. De meeste filters zijn voor handige tieners simpel te omzeilen.
En dat geldt zeker voor kinderbrowsers, die zijn vooral geschikt voor
kleine kinderen.
Alles wat verboden is is interessant. Verken samen met uw kind
internet. Het is belangrijk om kinderen te leren zelf keuzes te maken.
Blijf op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen, zo blijft u een
gesprekspartner.
De belangrijkste les is; waarschuw uw kinderen en maak afspraken. Dat
doet u ook voordat ze alleen gaan buitenspelen, naar school fietsen of
gaan stappen. Want op internet gelden net als in de 'echte’ wereld
gedragsregels en liggen de gevaren op de loer. Maar er liggen ook heel
veel mogelijkheden en avonturen op internet op u en uw kinderen te
wachten.
Meer informatie?
http://www.mijnkindonline.nl/
informatie over veilig internetten
http://mijnkindonline.web-log.nl/
Weblog over kinderen op internet
http://www.digibewust.nl/jongeren
informatie over jongeren digitaal
http://www.eo.nl/filternet/
Filternet
http://www.kliktime.nl/
filter
http://www.microsoft.com/belux/nl/protect/products/family/onecarefamilysafety.mspx
filter in Windows
http://www.weetwatzedoen.nl/
VISE™ Oudercontrole
http://www.krowser.nl/index.php
kinderbrowser
http://www.mybee.nl/
kinderbrowser
http://www.meestersipke.nl/
zoekmachine voor kinderen
http://www.nrc.nl/W2/Lab/Filteren/
Dossier filteren van de NRC
http://www.mijnkindonline.nl/timeslot_software.html
tijdklok
http://www.avg.com/
gratis virusscanner
http://www.spamfighter.com/lang_nl/
spamfilter
Meer lezen?:
- Mijn kind online Hoe begeleid je je kind op internet?
Justine Pardoen Remco Pijpers ISBN 90 6665 577 1
- Slim en safe internetten. Veilig internetten voor en door
kinderen Bamber Delver. Alleen tweedehands verkrijgbaar
Jolanda Pikkaart
Verschenen in B-gates tijdschrift voor
voor de beginnende en meer gevorderde computergebruiker.
©Jolanda Pikkaart.
http://www.leren.nl/rubriek/computers_en_internet/internetten/veilig_internetten/
Kinderen
en veilig Internetten
- Bruikbaarheid
van een website voor kinderen @ Gebruiksvriendelijkheid
van websites (Engels)
Uit gebruikersonderzoek met kinderen is gebleken dat ze makkelijk de
weg kwijt raken in ingewikkelde websites. Kinderen zijn geneigd de
opvallende advertenties als inhoud van de site te zien en ze klikken er
graag op. Kinderen houden van kleurrijke ontwerpen, maar ze willen
eenvoudige tekst en navigatie.
- Davindi
- zoekmachine voor het onderwijs
Door docenten beoordeelde websites, documenten, afbeeldingen en
videoclips die bruikbaar zijn binnen het onderwijs. Voor bijvoorbeeld
het maken van een werkstuk of het voorbereiden van een les.
- GetNetWise
(Engels)
Hulpmiddelen en handleidingen om kinderen veilig op Internet te laten
spelen en leren.
- Let op
je veiligheid
op Internet (Engels)
Voorlichting voor verschillende doelgroepen over veiligheidsrisico's op
Internet en over wat je kunt doen om veilig te blijven.
- Mijn
kind online
tip!
Hoe begeleid je als ouder je kind op Internet? Hoe zorg je dat kinderen
zorgeloos, veilig op het net kunnen vertoeven? Door betrokken te zijn
bij wat ze doen. Geen enkele ouder stuurt zijn kinderen zomaar de
straat op, de grote stad in. Je vertelt ze wat ze daar kunnen
verwachten, wat leuk is en wat niet, wat wel mag en wat niet. En in het
begin blijf je er een beetje bij. Hetzelfde zou eigenlijk voor Internet
moeten gelden. Maar dan moet je natuurlijk wel weten waar het over
gaat. Deze website ondersteunt ouders bij veilig Internet-gebruik door
hun kinderen.
- Platform
for Internet Content Selection (PICS) @ Internet-standaards
(Engels)
Een technische standaard om labels (metadata) te verbinden aan
Internet-content.
Het is oorspronkelijk ontworpen opdat ouders en leraren kunnen bepalen
wat kinderen wel en niet mogen zien. Inmiddels heeft het ook andere
toepassingen.
- SafeKids (Engels)
Tips, advies en suggesties om prettig en plezierig te Internetten.
- Surf
veilig!
Op Internet weet je nooit zeker met wie je te doen hebt. Hou daar
rekening mee en wordt netwijs. Een voorlichtingscampagne voor veilig
Internetgebruik.
- Veilig
chatten @ Chatten
(Engels)
Advies voor kinderen en hun ouders over het veilig gebruiken van
chatsites.
- Veilig
surfen (Disney) (Engels)
Een site voor kinderen over veilig en netjes Internetten. Je vindt hier
tips voor ouders en netiquette-regels uitgelegd in de vorm van een
tekenfilmpje voor kinderen.
- Veilig
websurfen
Met het dynamischer worden van websites duiken ook steeds meer gevaren
op. Zo zijn er de laatste tijd een aantal virussen gesignaleerd die
door middel van websites grote hoeveelheden computers tegelijkertijd
infecteren. Sommige mensen zijn misschien bekend met het fenomeen
browser hijacking, waarbij de instellingen van een browser worden
aangepast door een website die bezocht wordt. Risico's bij het
websurfen vallen grofweg in drie categorieën: verborgen gevaren, lekken
in de browser zelf, actieve inhoud. Deze artikelen bevatten meer
informatie over veilig websurfen en instellingen van bepaalde browsers.
- Zoekmachines
voor kinderen (Engels)
Een overzicht van zoekmachines die speciaal geschikt zijn voor
kinderen, omdat ze zich speciaal richten op informatie voor kinderen,
of omdat ze ongeschikte sites uitfilteren.
Zie ook
http://www.veiliginternetten.be/documents/52.html
Gevaren
van het internet!
De meeste kinderen doen niks onrustwekkends op het internet. Ze chatten
met vriendjes van school of de sportclub of de jeugdbeweging, ... Ze
zoeken informatie op om hun huiswerk zo snel mogelijk achter de rug te
hebben of over zaken die hen interesseren. Ze spelen spelletjes of zijn
geboeid door het technische aspect van de computer in het algemeen en
leren supersnel bij en experimenteren met programma's en instellingen.
Downloaden
Veel kinderen downloaden ook muziek of films van het internet, en dit
is om vele redenen niet altijd zo'n goed idee:
Nog afgezien van uw eigen visie hierrond is het downloaden van
auteursrechtelijk beschermde werken, of dat nu muziek of film of
teksten zijn, zuiver juridisch gezien een vorm van diefstal. De film- en muziekindustrie tilt vooral zwaar
aan het ter download aanbieden en vooral het verkopen van illegale
copies van hun werken, wat perfect te begrijpen is
natuurlijk en zonder discussie kan geklassificeerd
worden als criminaliteit. Misschien is dit vooral een kwestie van respect, ook al
download je muziek om die te leren kennen, je muzikale smaak te
ontdekken of gewoon uit nieuwsgierigheid naar het genre of de artiest:
als je de muziek écht goed vind koop dan de cd!
Gezien het feit dat het downloaden van muziek zich in een 'grijze' zone
bevindt is het logisch dat een legitiem bedrijf geen dergelijke
software op de markt gaat brengen. Een aanzienlijk deel van de
programma's om mediabestanden uit te wisselen worden ontwikkeld door
bedrijfjes op de rand (of erover) van de grens met
internetcriminaliteit. Al deze
programma's bevatten spyware! En aangezien het
gaat over een programma dat u zelf hebt geinstalleerd zal in veel
gevallen uw antimalwareprogramma hier gedeeltelijk buitenspel gezet
worden.
Deze programma's werken quasi altijd via een uitwisselingssysteem: u
gaat downloaden vanop de pc van iemand anders en anderen downloaden
muziek vanop uw pc, het programma zorgt enkel voor de link. De
standaardinstellingen van deze programma's zetten de poort maximaal
open waardoor u niet alleen trager kan surfen maar meteen ook
razendsnel de limiet van uw internetpakket opsoupeert.
Chatten
Veel kinderen chatten dagelijks, of dit nu via een chatsite is of via
msn. "Chatten" is het engels woord voor "babbelen" en meer is het in
feite niet: babbelen met elkaar via tekstberichtjes. SMS-en is dus
eigenlijk ook chatten, maar dan betalend per berichtje.
Meestal chatten kinderen met vrienden van school of de
sportclub of de jeugdbeweging of andere club waar ze lid van zijn.
Tieners chatten vooral ook met vrienden maar ook met gelijkgezinden,
anderen die dezelfde interesses hebben.
Wanneer er gechat wordt met vrienden of kennissen is er zelden of nooit
een probleem. Er kan natuurlijk altijd een conflict zijn dat in
gepeperde bewoordingen uitgevochten wordt op de chat, maar het probleem
is dan het conflict zelf en niet het communicatiemiddel.
Wanneer kinderen echter chatten met mensen die ze niet in het
dagelijkse leven kennen kan er zich wel een probleem stellen. Je kan op
chatsites mensen leren kennen met dezelfde interesses en zo
vriendschappen opbouwen die even waardevol zijn als vriendschappen in
het dagelijks leven.
Vooral rond dit aspect heeft uw kind begeleiding nodig, want
het internet is anoniem. Achter "coolboy15" of "coolgirl15" kan er
inderdaad een toffe knul van 15 of een lieve meid schuilgaan maar net
zo goed een vent van 25 of gelijk welke andere leeftijd met minder
fraaie bedoelingen. Of blijkt dat die toffe knul of meid helemaal niet
zo tof is als eerst gedacht...
Leer uw kind om altijd voorzichtig te blijven met mensen die je leert
kennen op het internet. Geef nooit persoonlijke informatie, foto's,
... aan mensen die je niet voor 100% vertrouwt, zelfs al chat
je er al maanden mee.Het internet is
een bron van informatie! ... of niet altijd?
Het internet is een enorme bron van informatie maar die is
zeker niet altijd correct! Het zal u niet veel moeite kosten
om op het internet informatie te vinden die tracht te bewijzen dat de
aarde geen bol is maar plat, of dat de president van de USA in
werkelijkheid een alien is (hier is enige twijfel wel begrijpelijk....)
Kinderen hebben snel de neiging om alles te geloven dat ze op het
internet gelezen hebben. Leer hen wat kritischer te zijn en onderscheid
te maken tussen kwalitatieve websites die degelijke info bevatten (bvb
kranten, websites van gekende instellingen en bedrijven) en websites
waarvan de info twijfelachtig is.
De schrik
van elke ouder: pornografie op het
internet!
De meeste ouders zijn al lang de erotische tijdschriften vergeten die
vroeger gniffelend op de speelplaats de ronde deden. Het is normaal dat
kinderen nieuwsgierig zijn in die richting en stiekem op zoek gaan.
Het grote probleem op dit gebied is de laagdrempeligheid van
het internet. Het gaat hem niet zozeer over een onschuldige
naaktfoto, want veel verschil met het erotisch magazine van 20 jaar
geleden is er niet.
Het gaat hem over de veel te
gemakkelijke toegang tot websites met schokkende of extreme
pornografische inhoud. Het frequent bezoeken van
dergelijke websites zijn schadelijk
voor de ontwikkeling van een kind omdat ze zorgen voor een misvormd beeld over sexualiteit en relaties.
Het is zeker aan te raden om op de pc beperkingen in te
stellen voor bepaalde categorieen van websites wanneer u merkt dat uw
kind die bezocht heeft.
http://www.symantec.com/region/nl/nlprod/download/oudertoezicht_tips.pdf
Hoe
bescherm je kinderen op internet?
Symantec, wereldwijd marktleider in Internetbeveiligingstechnologie,
houdt zich intensief bezig met computers en beveiliging. Veel kinderen
surfen
tegenwoordig onbeperkt door de wereld van het web. Voor ouders is he t
niet
gemakkelijk om hun kinderen te beschermen tegen de gevaren die dit met
zich mee kan
brengen. Daarom
heeft Symantec een lijstje opgesteld met handige tips die het voor
ouders eenvoudiger kan maken hun kinderen veilig het Internet te
laten
verkennen.
Bespreek de gevaren.
Bespreek met uw kinderen de gevaren van internet en laat hen erover
vertellen. Ze weten soms beter dan u wat er allemaal kan. Spreek daarna
gezamenlijk regels af over hoe en wanneer internet kan worden gebruikt.
Een gewaarschuwd mens telt voor twee.
Hou het systeem up-to-date
Zorg dat de programma’s op uw computer up-to-date zijn. Met name de
beveiligingsupdates zijn belangrijk. Windows is eenvoudig up-to-date te
houden door regelmatig de ‘Windows Update’ optie te selecteren vanuit
het startmenu of vanuit de MS Internet Explorer.
Anti-virus bescherming
Iedereen die e-mailt of floppies/CD-ROMs uitwisselt, ontkomt er niet
aan om een anti-virus programma te installeren. Hierbij is het zeer
belangrijk om de lijst met virusdefinities regelmatig te actualiseren.
Per dag
komen er gemiddeld 10 tot 15 nieuwe virussen uit. Als uw anti-virus
programma
hier niet van op de hoogte is, glippen deze virussen door het
(anti-virus) net. Iemand die één maand vergeet z’n anti -virus te
updaten is al snel
vatbaar voor 360 virussen!
Hou ongewenste content buiten de deur
Iedereen die surft op internet, komt wel eens op websites met
ongewenste content of op sites die constant ongewenste schermen openen.
Wanneer dit gebeurt, druk dan meteen op de toetscombinatie ‘Ctrl-W’.
Met dit commando sluit u de website resoluut, zonder dat er
een mogelijkheid is om alsnog nieuwe websites te openen. Verwijder
ongewenste e-mails zonder ze te lezen en verlaat onmiddellijk een
chatsessie bij ongewenste opmerkingen van andere chatters.
Bescherm de familieprivacy
Pas op met het vrijgeven van persoonlijke gegevens en/of de
familieprivacy. Op internet is het doorgaans moeilijk te bepalen wie
aan de andere kant van de verbinding zit, wie meeluistert en wat er met
uw gegevens gebeurt of gaat gebeuren. Met name in een chatsessie is het
heel makkelijk om je anders voor te doen dan je in werkelijkheid bent.
Wanneer uw kinderen van plan zijn om meer privé informatie over
zichzelf prijs te geven, is het verstandig om de chatsessie eerst aan u
of aan andere huisgenoten te laten lezen. U bent vaak objectiever,
omdat u
niet in de chatsessie bent opgegaan.
Sla ‘behulpzame’ verzoeken van anderen af
Ga niet in op verzoeken van anderen. Zeker niet als ze niet in de
context staan van waar ze normaal mee bezig zijn. Onverwachte verzoeken
om software te installeren of om de security van de computer te
updaten,
kunt u beter afslaan. Als er écht software moet worden geďnstalleerd,
neem dan zelf het initiatief en ga zelf op zoek naar websites waar u
deze software kunt downloaden.
Bescherming gaat voor gemak
Deactiveer nooit de security setting van de
browser, ook al geven sommige websites aan dat dit nodig is om door te
gaan. Een variant hierop is dat constant waarschuwingsberichtjes
verschijnen bij het doorlopen van een website. Om daar maar van af te
zijn, wordt de beveiliging in de browser uitgeschakeld.
Uw computer helpt met ouderlijk toezicht
Installeer voor jonge kinderen ‘ouderlijk toezicht’ (parental
control) software. Deze software helpt voorkomen dat kinderen bepaalde
websites kunnen bezoeken. Bij oudere kinderen kunt u ook aangeven dat u
te allen
tijde in de log (webgeschiedenis) van de browser kunt kijken,
om zo precies te zien welke websites zijn bezocht (in MS Internet
Explorer
doet u dit door op de ‘Historie’ knop te drukken). Zelfs wanneer
uw kinderen de vaardigheid hebben om de log te wissen, kunt u zien dat
er iets niet
pluis wanneer ineens de gehele ‘geschiedenis’ is verdwenen.
Internet heeft het geheugen van een olifant
Op internet kan niets worden gewist. Pas dus op met de berichten die u
of uw kinderen achterlaten in bijvoorbeeld het gastenboek van een
website, hoe onbeduidend deze website ook mag zijn. Dankzij de kracht
van zoekmachines kunt u over 10 jaar nog steeds uw berichten
terugvinden. Tegen die tijd komen uw oude berichten
hoogstwaarschijnlijk een beetje ongemakkelijk over. Kijk maar eens op
http://www.waybackmachine.org. Hier worden oude websites (die al lang
niet meer bestaan) bewaard en toegankelijk gemaakt. Of zoek eens op
http://www.google.nl op uw achternaam of e-mail adres.
Installeer firewalls
Voor iedereen die geen computergoeroe is, is het aan te raden om een
firewall te installeren. Een firewall weet hoe uw computer moet worden
beschermd tegen hackers. Ook maakt een moderne firewall uw
internetsessies veel plezieriger, omdat deze ongewenste reclame en
advertenties op webpagina’s kan onderdrukken. En met behulp van
‘Privacy control’ helpt de firewall voorkomen dat u in een onoplettend
moment uw persoonlijke gegevens ‘het net’ op stuurt.
http://www.nu.nl/internet/1868193/veel-kinderen-onbekend-met-gevaren-chatten-video.html
Veel
kinderen onbekend met gevaren chatten
Laatste update: 3 december 2008 16:57 info
AMSTERDAM
Te veel jongeren gaan onverantwoord om met
hun
onlinecontacten. Drie op de tien meisjes in de leeftijd van 12 tot 18
jaar heeft wel eens een chat gevoerd met iemand die eerst heel leuk
leek, maar later heel onbetrouwbaar bleek. Een op de tien
jongens heeft wel eens een dergelijke ervaring
gehad.
Dat blijkt uit een onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van
de stichting Meldpunt Kinderporno. De resultaten werden woensdag
bekendgemaakt.
Onderzoek
Duizend jongens en meisjes deden mee aan het onderzoek van het
bedrijf Memo2. Het werd uitgevoerd in verband met de campagne
'Cyberlokkers laten niet los, blocken dus', die Meldpunt Kinderporno
onlangs voerde.
Jongeren weten volgens het meldpunt heel goed dat sommige
volwassenen internet gebruiken om hen te lokken, maar de kinderen en
hun ouders zouden nog te weinig actie ondernemen tegen deze
'cyberlokkers'.
Het meldpunt adviseert in voorkomende gevallen onder meer
aangifte te doen bij de politie.
Chatten
Chatten, al dan niet met webcam, is zeer populair onder
jongeren. Zes op de tien meisjes chat elke dag via programma's als msn
en yahoo messenger.
Bij de jongens is dat ruwweg de helft. Een meerderheid heeft
wel eens een onbekende toegevoegd als online contact. Een op de tien
jongeren zet de webcam ook aan tijdens chats met onbekenden.
Ouders
Het meldpunt pleit ervoor dat ouders meer met hun kinderen
praten over de risico's van online contacten en bijvoorbeeld duidelijke
afspraken maken voor het gebruik van de webcam.
"Zo kan het contact met iemand op internet heel vertrouwd
lijken, terwijl dat eigenlijk nog steeds een vreemde is", aldus het
meldpunt.
Acht op de tien kinderen zeggen dat hun ouders geen regels
hebben voor het gebruik van de webcam. Als er wel regels zijn, dan
worden die niet altijd nageleefd. van de meisjes zegt 90 procent zich
te houden aan de regels. Onder jongens is dat 65 procent.
http://www.filternet.nl/service/tips-voor-ouders
Kinderen op internet? Tips voor ouders
Kijk mee met uw kinderen
Zodra kinderen het internet opgaan is het moeilijk te
controleren welke informatie en beelden ze onder ogen krijgen.
Hieronder enkele tips om uw kinderen te beschermen tegen
onverantwoord surfgedrag.
- Surf samen met uw kind, ga regelmatig samen achter de
computer
zitten. U kunt leren van uw kind en uw kind leert van u.
- Maak duidelijke afspraken over internetgebruik en de
tijdsduur
die het kind achter de computer mag doorbrengen. De extra
filteropties van Filternet helpen u bij deze afspraken.
- Houd goed zicht op de computer en plaats deze indien
mogelijk
in de huiskamer.
- Leer uw kind om zorgvuldig met persoonlijke gegevens om te
gaan. Altijd toestemming vragen aan ouders om een telefoonnummer,
adres of bankrekeningnummer door te mogen geven.
- Bekijk regelmatig de surfgeschiedenis van het
internetprogramma
(Internet Explorer, Firefox etc.), zodat u op de hoogte blijft van
het surfgedrag van uw kind. Let wel: dit biedt geen garantie, want
kinderen kunnen deze geschiedenis wissen.
- Gebruik een goede virusscanner en zorg dat deze up to date
blijft.
- Vertel uw kinderen af te blijven van onbekende software en
leer
hen voorzichtig om te gaan met het downloaden vanaf onbekende
sites.
- Blijf geďnteresseerd in het surfgedrag van uw kind en wijs
hem
regelmatig op de minder leuke kanten hiervan.
- Laat weten, vooral bij vervelende ervaringen, er altijd te
zijn
voor uw kind.
- Zoek (op internet) naar publicaties en onderzoeken zodat u
op
de hoogte blijft van de laatste ontwikkelingen van het
internet.
http://www.internetvergelijken.com/faq/veilig-op-internet-checklist
Veilig op internet: checklist
Internetten is niet zonder gevaar. Jaarlijks vallen er online vele
"slachtoffers" van cybercrime en cyberpesten. Het Centraal Bureau voor
de Statistiek (CBS) heeft het in zijn jaarlijkse rapport "De digitale
economie" (2007) over grote economische en sociale veranderingen in de
samenleving die de digitalisering met zich mee brengt.
Hoewel harde cijfers ontbreken omdat dit soort misdaad vaak lastig in
kaart is te brengen, is het verstandig om je computer te beveiligen.
Voor ouders is veilig internet voor hun kinderen essentieel. Hier vind
je een handige checklist zodat je niets vergeet om veilig op internet
te gaan.
1. Veilig internet voor kinderen
Er zijn een aantal aandachtspunten bij veilig internet voor kinderen.
Daarbij is het allereerst belangrijk dat je als ouder op de hoogte bent
van het internetgedrag van de kinderen. Wat doen ze online? Met wie
praten ze? Als je als ouder niet zo handig met de computer bent, is het
tijd om hier verandering in te brengen.
Samen veilig internetten
Ga samen met je kind op internet surfen. Dan weet je welke websites de
kinderen bezoeken en leer je bijvoorbeeld ook hoe chatprogramma's
werken. Interesse tonen is een heel belangrijke voorwaarde voor veilig
internetten. "Internet" vrienden zijn voor de huidige jonge generatie
bijna net zo belangrijk als "gewone" vrienden.
Door samen te internetten kun je de kinderen ook veel beter overtuigen
van de gevaren van internet. Voor kinderen is het internet een grote
speeltuin. Maar zoals je ook in het echte leven je kinderen erop wijst
dat ze niet met onbekenden moeten meegaan, doe je dit voor hun
internetactiviteiten ook. Soms zijn dingen niet wat ze lijken op
internet, mensen kunnen zich voordoen als anderen.
Veilig surfen: computer toezicht
Behalve betrokkenheid en voorlichting is het van belang om duidelijke
afspraken met de kinderen te maken. Dit varieert van de tijd die ze
online doorbrengen tot het helpen bedenken van een veilig wachtwoord.
Voorkom dat je kind een belangrijker bestaan op internet krijgt dan in
het "echte" leven. Door een dagelijks tijdslimiet te stellen wordt je
kind geen cyberkind. Een simpele truc is de computer (op een centrale
plaats) in de woonkamer te zetten. Op deze manier houd je letterlijk
toezicht op het internetgebruik en gedrag van je kind.
Internet history checken
Toezicht houden bestaat ook uit het regelmatig nagaan van de
geschiedenis van het internetgedrag van je kind. Iedere internet
browser heeft een optie om de "history" van de bezochte websites te
bekijken. Ook chatprogramma's als MSN hebben meestal functies om
gesprekken op te slaan en weer te geven. Zeker bij heel jonge kinderen
en tieners is het goed om de geschiedenis af en toe te controleren.
Cyberpesten voorkomen
Het is erg belangrijk om te zorgen dat je kind geen persoonlijke
informatie aan vreemden geeft. Het bekend maken van een
creditcardnummer, adres of telefoonnummer kan tot vervelende situaties
leiden zoals een afspraak met een wildvreemde of het minder
gevaarlijke, maar het niet minder vervelende "cyberpesten". Cyberpesten
is digitaal pesten in bijvoorbeeld chatrooms, MSN of via vervelende
mails. In eerste instantie lijkt dit misschien zo ernstig, maar als
ouder is het belangrijk om dit niet te onderschatten.
Veilige nickname kiezen
Om cyberpesten of andere vormen van lastigvallen te voorkomen, is het
handig om samen een veilig wachtwoord of een veilige nickname te
bedenken waarmee je kind gaat chatten of mailen. Suggestieve namen
zoals "badgirl1999" moeten vermeden worden. Ook namen waarin
persoonlijke gegevens verstopt zitten, kan verkeerde mensen aantrekken.
Diploma Veilig Internet halen
Gelukkig ziet de overheid het belang in van veilig internetten. Het
ministerie van onderwijs heeft samen met belangenorganisaties de handen
ineen geslagen om het gratis lespakket Veilig Internet samen te
stellen. Veel basisscholen bieden de serie lessen aan waarin de
leerlingen bewust worden gemaakt van de risico's van internet en
cyberpesten, maar vooral leren hoe ze veilig kunnen internetten. Het
lespakket wordt afgesloten met een Diploma Veilig Internet.
2. Veilig internet: beveilig je computer
Naast voorlichting om de kinderen te beschermen tegen de gevaren van
internet is het slim om de computer goed te beveiligen. Bijna iedere
Nederlander maakt regelmatig gebruik van een computer. Het grootste
deel van de bevolking is zelfs dagelijks bezig met de computer. De
beveiliging van de computers laat echter nog heel wat te wensen over.
Cybercrime: virussen voorkomen
Een op de vijf Nederlanders heeft regelmatig last van computervirussen.
Een virus kan systemen laten vastlopen of ongevraagd bestanden wissen.
Een virus is vervelend, maar minder indringend dan het slachtoffer
worden van "cybercrime". Tegenwoordig opereren er serieuze criminelen
op het internet die direct verdienen aan hun online aanvallen op
consumenten of organisaties.
Veilig internet bankieren
Het trendrapport 2008 "Inzicht in Cybercrime" signaleerde afgelopen
jaar al een explosieve groei van nieuwe virussen en
professionnalisering van internetcriminelen. Opvallend is dat aanvallen
van hackers steeds vaker gericht zijn tegen individuele gebruikers dan
tegen centrale diensten zoals banken. Zij maken gebruik van
bijvoorbeeld "spyware", software om privégegevens te verzamelen voor
commerciële doeleinden, maar ook vaak voor misbruik. In de vorm van
"spam" wordt je bedolven door ongewenste mails.
Phishing: valse websites negeren
Professionele software en vakkundige specialisten worden ingezet tegen
"phishing". Hierbij onderschept de crimineel de communicatiestroom
tussen bank en klant tijdens het internet bankieren. Hoewel een
dergelijk proces uiteraard streng beveiligd is door de bank, slagen
creatieve internetcriminelen er soms toch in om klanten naar een valse
website te lokken waar ze inloggegevens achterhalen.
Veilige computer: spamfilter en firewall
Om al deze vormen van cybercrime te voorkomen is het goed om
maatregelen te nemen in de vorm van software. Een "antivirusscanner"
houdt virussen tegen. Er zijn "spamfilters" om spam te voorkomen, maar
er zijn ook filtersystemen om bepaalde websites uit te sluiten of
zoekmachines bij bepaalde resultaten geen ongewenste links te laten
vertonen. Ook is er software die vervelende vensters geen kans geeft te
verschijnen, de zogenoemde "popup blocker" is een bekende. Tot slot is
een "firewall" een erg belangrijke software-bescherming die het
internetten veiliger maakt. De firewall waarschuwt wanneer er iemand
van buiten het eigen netwerk de computer probeert binnen te dringen.
Checklist compleet
Hoewel de gevaren van internet niet onderschat moeten worden, kunnen we
een hoop plezier beleven aan internet. Laat je kinderen geen
slachtoffer worden van cyberpesten en voorkom dat je zelf om de tuin
wordt geleid door internetcriminelen en cybercrime. Zorg dus dat je
computer goed beveiligd is voordat je gaat internetten.
http://pc-en-internet.infonu.nl/communicatie/63658-de-gevaren-van-internet.html
De
gevaren van internet
Internet is niet meer weg te denken uit onze samenleving. Het
is een handig medium, maar gevaar ligt vaak op de loer. Er zijn
namelijk ook mensen die misbruik maken van de mogelijkheden van dit
wereldwijde computernetwerk.
Chatrooms
De tijd dat het internet werd gebruikt voor alleen zakelijke en
hoogstnoodzakelijke communicatie ligt ver achter ons. Het internet is
niet langer een zakelijke, informatieve bron, maar een grote
internationale speeltuin waar jong en oud zich verenigt in chatrooms,
op forums en websites. Verscholen achter hun anonimiteit, lijken
sommige internetgebruikers geen grenzen te kennen.
Een chatroom is een virtuele ruimte waar je met vrienden of onbekenden
kunt kletsen. Het enige wat je hoeft te doen is een naam verzinnen. De
kamer waar je vervolgens in terecht komt is gevuld met allerlei mensen.
Je hoeft je echte naam niet op te geven waardoor je anoniem kunt
blijven. De personen in een chatroom zijn vaak onbekend voor jou.
Hierdoor leer je nieuwe mensen kennen, het is dus goed voor je sociale
contacten. Ook bespreek je met onbekenden vaker gevoeligere
onderwerpen. Want jij weet niet wie zij zijn, en nog belangrijker: zij
weten niet wie jij bent. Er zitten wel nadelen aan chatrooms. Doordat
een chatroom zo anoniem is, weet je nooit wie er aan de andere kant
zit. Iemand die zich voorstelt als een 16-jarige jongen kan net zo goed
een oude vent zijn van 50 jaar. Vooral jonge meisjes kunnen zo
gemanipuleerd worden, door vaak onbekende oudere mannen. Chatrooms
vormen dus een groot gevaar voor jonge meisjes.
Uit onderzoek van de Amerikaanse en Engelse overheid blijkt dat
ongeveer een op de vijf chattende kinderen via internet uitnodigingen
krijgt om seksuele handelingen te verrichten. In de helft van de
gevallen worden de seksuele avances gemaakt door iemand die zegt
achttien jaar of ouder te zijn. Tien procent van die volwassenen
probeert een afspraakje te maken. Niet bekend is hoeveel kinderen
daarop ingaan.
In Nederland zijn de gevaren van chatten nauwelijks onderzocht. Dit is
opmerkelijk want er maken veel kinderen gebruik van internet en
verschillende chatrooms. De Kinderconsumentenbond heeft echter wel een
interessant onderzoek gedaan. Het ging om een uitgebreid onderzoek wat
ongeveer 1300 kinderen betrof van tien tot dertien jaar. Tussen de 18
en 44 procent van de kinderen – afhankelijk van de chatbox – bleek last
te hebben van onder meer seksuele toespelingen en scheldpartijen.
De jongeren die voornamelijk risico lopen om door kinderlokkers
aangetrokken te worden zijn zeer intensieve computergebruikers, maar
tegelijkertijd ook nieuwelingen. Dit omdat deze nieuwelingen de
gedragsregels nog niet (goed) kennen. Ook erg de aanwezige types lopen
veel risico’s, en dan met name jongeren die actief op zoek zijn naar
aandacht en liefde, opstandig zijn en nieuwsgierig. Dat soort jongeren
bevindt zich dan net op de rand van het toelaatbare. Een andere groep
betreft eenzame jongeren. Zo’n kinderlokker kan dan gebruik maken van
die eenzaamheid door zo iemand genoeg aandacht te geven. Een eenzame
tiener is een van de gemakkelijkste prooien voor een tiener. Dit soort
tieners hunkeren namelijk naar liefde en aandacht. Als ze dat thuis
niet krijgen dan gaan ze dat elders zoeken.
Ook loverboys maken vaak gebruik van internet als ze een meisje willen
strikken. Iedereen is wel op de hoogte van het concept ‘loverboy’. Een
goeduitziende jongen die een meisje voor zich wil winnen door haar
cadeaus te geven. Na een tijdje zit hij echter diep in de schulden. Het
meisje wil hem dan helpen ‘terug te betalen’. Daarvoor hoeft zij maar
één keer uit te gaan met een vriend van hem. Als dat uiteindelijk tot
seks leidt wil het meisje niet meer. Maar dan zit ze al verstrikt in de
val van de loverboy.
Loverboys maken steeds meer gebruik van het medium internet om meisjes
in de val te laten lopen. Via profielsites kunnen ze er zo een
makkelijke prooi uit pikken. Er staat namelijk veel meer van jou op een
profielsite dan jij denkt. Voor een loverboy is het al genoeg om te
weten hoe je heet, hoe oud je bent en waar je woont. Als hij dat
allemaal weet ben je een makkelijk doelwit. Als dan ook nog eens blijkt
dat jij verlegen en eenzaam bent is het al helemaal raak. Naar dit
soort meisjes zoeken loverboys vaak actief. Dit omdat het meisje dan
met haar problemen naar hem toe kan komen. Zo heeft ze het gevoel dat
hij haar helpt. Als het dan de tijd is om ‘terug te betalen’ zal ze het
vaak doen, omdat het lijkt alsof hij heel veel voor haar heeft gedaan.
Als ouder zijnde kun je het best met je kind praten over kinderlokkers,
loverboys en de gevaren van internet. Zo zijn de kinderen er van op de
hoogte en kunnen ze misschien de eerste signalen herkennen. Ook is het
slim om gebruik te maken van een e-mail filter, zo komen de kinderen
minder in contact met spam die aanstootgevend gevonden zou kunnen
worden. Het is eveneens verstandig om kinderen gewoon geen chatrooms te
laten gebruiken. Het risico is gewoonweg te groot, en zeker voor jonge
kinderen. Als ze toch chatten in chatrooms kun je het best goed
opletten wat ze doen en met wie ze praten. Ook is het verstandig om ze
nooit privé te laten gaan, maar altijd in het openbare gedeelte van de
chatbox te laten blijven. Toch is het niet altijd te voorkomen.
Kinderlokkers gaan heel sluw te werk. Vaak hebben ze al veel ervaring
en weten ze precies waar een kind wel of niet op reageert.
Verslavingen
Niet kunnen stoppen. Jezelf verwaarlozen. Branderige ogen. Alleen maar
denken aan internet als je niet online bent… Allemaal kenmerken van een
internetverslaving. Wanneer ben je eigenlijk slaaf van het web? Hoe
krijg je jezelf weer onder controle? En wat kan je omgeving voor je
doen?
Wat het internet nou precies zo verslavend maakt is nog niet bekend.
Wel is duidelijk dat een internetverslaafde voldoet aan de criteria die
ook voor andere verslavingen worden gehandhaafd. Een paar van deze
symptomen zijn bijvoorbeeld ontwenningsverschijnselen,
stemmingsschommelingen en een groeiende tolerantie (steeds meer nodig
hebben). Hierdoor leiden school- en werkprestaties er in toenemende
mate onder. Als je niet meer met, maar ook niet zonder internet kunt,
spreken we van een verslavingsprobleem. Hoewel er weinig onderzoek is
gedaan is het wel duidelijk dat steeds meer mensen met een
internetverslaving geconfronteerd worden. Deze mensen komen er vaak op
eigen houtje niet meer uit.
Een groot gevaar van een internetverslaving is dat mensen internet als
een toevlucht gaan zien. Ze kunnen de echte wereld niet meer
onderscheiden van de virtuele wereld. De aanleiding hiervan is dat de
internetgebruiker vaak het gevoel heeft dat hij/zij op internet
bepaalde dingen kan bereiken die niet in het echte leven bereikt kunnen
worden. Daarom gaat zo iemand de virtuele wereld zien als de echte
wereld. Wat ook niet echt meehelpt, is dat je op het internet ook weer
mensen ontmoet. Zo doe je sociale contacten op, ook al ben je in het
echt helemaal niet zo sociaal. Voor iemand met een internetverslaving
is het moeilijk om te stoppen omdat hij/zij nog contact wil houden met
die vrienden. Het gevolg hiervan is dat je je sociale contacten in het
echte leven verliest omdat je meer omgaat met je ‘virtuele vrienden’.
Als je eraan twijfelt of je internetverslaafd ben moet je jezelf de
volgende vragen stellen. Ben je de tijd uit ogen verloren terwijl je
online bent? Boos en geagiteerd als je onderbroken wordt? Check je de
mail meerdere malen per dag? Lieg je over de tijd dat je online ben?
Geďrriteerd als je niet online mag? Trek jij je niets aan van de
afgesproken tijdslimieten? Ben je liever online dan met je vrienden?
Als je jezelf in deze vragen herkend is de kans groot dat ook jij
internetverslaafd bent. Om hier iets aan te doen kun je vragen of je
vrienden en familie je willen helpen. Ook kun je bepaalde afspraken
maken met jezelf. Bijvoorbeeld; als ik het volhoud om één week lang
maar tot 2 uur per dag achter de computer te gaan, dan trakteer ik
mezelf op die nieuwe schoenen of mag ik in het weekend langer achter de
computer. Als dat niet lukt zijn er bepaalde instellingen waar je
terecht kunt met je probleem.
Eind 2008 is er geconstateerd dat het percentage internetverslaafden
onder jongeren af neemt. Ruim drie procent van de jongeren uit de
eerste twee klassen van het voorgezet onderwijs is verslaafd aan
internet. In 2007 was dit nog meer dan vier procent. Het totale
percentage internetverslaafde jongeren blijft dalen.
Zo kan het dus ook!
Privacy
Al onze bewegingen en handelingen worden elektronisch geregistreerd.
Dat begint 's ochtends bij het aanzetten van de mobiele telefoon en
eindigt 's avonds met een surftocht op het Web. In de tussentijd houdt
een elektronisch toegangspasje bij hoe laat we op ons werk komen,
worden onze activiteiten op het bedrijfsnetwerk gefilmd, kunnen
nieuwsgierige systeembeheerders ongestraft onze e-mail lezen, filmen
bewakingscamera's in het winkelcentrum waar we in de lunchpauze
boodschappen doen en met wie we een praatje maken, is via de
pinautomaat en de bonuskaart precies te achterhalen wat we kopen, en
als het rekeningrijden straks is ingevoerd weet het ministerie van
Verkeer en Waterstaat ook met welke omweg we naar huis rijden.
Privacy in het dagelijks leven is niets nieuws. Op het internet is
privacy echter een stuk minder vanzelfsprekend. Alle berichten worden
zonder enige vorm van bescherming verstuurd. En iedereen kan op
internet zetten wat hij of zij wil. Toch zijn er in Nederland ook
wetten die elk een bepaald aspect van de privacy in Nederland regelen.
Zo is er de “Wet Bescherming Persoonsgegevens”. Deze wet regelt onder
welke voorwaarden persoonsgegevens verwerkt mogen worden. Zo staat dus
niet álles openbaar op internet!
Bedrijven moeten in duidelijke privacy statements aangeven wat zij met
persoonsgegevens van bezoekers en gebruikers doen. Ongeautoriseerd
gebruik van zulke gegevens kan leiden tot ernstige reputatieschade voor
het bedrijf, om nog maar niet te spreken van de overlast en problemen
die mensen kunnen krijgen door ongewenste publicatie van persoonlijke
informatie op internet.
Steeds meer mensen beseffen hoe kwetsbaar hun privacy op internet is.
Daarom delen ze steeds minder gegevens op internet. Maar dat houdt niet
iedereen tegen. Hackers kunnen als ze willen zo bij je persoonlijke
gegevens komen, zoals je e-mailadres. Daarmee kunnen ze ongelooflijk
veel schade aanrichten. Je hoeft geen professional te zijn om iemand
zijn privacy op internet te ontnemen. Hacken kan iedereen leren, het
staat zelfs uitgelegd op diverse websites!
Maar is het dan wel mogelijk om je er tegen te beschermen? Ja, dat is
mogelijk! Allereerst moet je zorgen dat je gegevens zoals je
wachtwoorden en bankgegevens voor jezelf houdt. Zorg dat het niet op
internet belandt, waar alles openbaar is. Ga ook nooit in op scammers,
die vragen om je e-mailadres of je wachtwoord, als jij de site niet
kent is het meestal niet betrouwbaar! Iets anders wat je sowieso moet
doen, is de nieuwste beveiligingssoftware downloaden. Ook zo zorg je
ervoor dat de meeste gegevens veilig zijn.
Je gegevens zijn nooit helemaal veilig, er is altijd wel iemand die
achter jouw persoonlijke gegevens kan komen, maar als jij zorgt dat je
computer goed beveiligd is en je gewoon voorzichtig bent op internet
kun je het ergste gevaar voorkomen!
Oplichterij
De politie heeft de afgelopen maanden in Amsterdam Zuidoost dertien
jongens aangehouden wegens internetoplichting. De knapen, in de
leeftijd van 14 tot 18 jaar, boden iPhones te koop aan op een
landelijke advertentiewebsite. Belangstellenden die geld overmaakten,
kregen echter niks geleverd. Dat meldde de politie dinsdag. In totaal
werden 77 mensen uit het hele land op deze manier opgelicht. De schade
voor hen is bij elkaar ongeveer 21.000 euro.
Zoals je in bovenstaand nieuwsbericht kunt lezen gebeurt
internetoplichterij op grote schaal. Maar vergis je niet! Er zijn vele
vormen van internetoplichterij waarvan we er hier een paar gaan
behandelen.
De meeste mensen worden opgelicht bij online shoppen. Je maakt het geld
over en vervolgens krijg je het product niet thuisgestuurd of is de
eigenaar onvindbaar. Dit gebeurt voornamelijk bij sites als
‘Marktplaats’ of ‘E-bay’. Ook gebeurt het vaak met deze sites dat het
product wat je koopt kapot blijkt te zijn. Het is moeilijk om te
onderscheiden welke advertenties te vertrouwen zijn en welke niet.
Waaraan kun je dat dan wel zien? Oplichters bieden vaak een te lage
prijs, dit kunnen ze doen omdat het goed dan waarschijnlijk gestolen
is. Maar ook het kopen van dure producten is riskant, de kans dat hier
iets mis mee is, is erg groot. Ook is het goed om onderzoek te doen;
weet met wie je handelt, dan is het risico een stuk kleiner.
Online gokken behoort ook tot oplichterij. Om te gokken moet je 18 jaar
of ouder zijn, en dat is maar goed ook, gezien de gevaren die gokken
met zich mee brengt. Zo kun je makkelijk verslaafd raken of opgelicht
worden. Deze online bedrijven kunnen er makkelijk voor zorgen dat je in
het begin een beetje leuke bedragen kunt winnen. Maar ze rekenen er ook
op dat de bezoekers van hun casino hebberig worden. Dus hoe langer ze
door gaan, hoe meer de gokkers verliezen, want ook dat kunnen ze
beďnvloeden. Het is beter om niet online te gokken, maar gewoon naar
een ‘echt’ casino te gaan. Daar is de kans om opgelicht te worden veel
kleiner.
Het gebeurt op kleinere schaal, maar ook bij internetdating wordt er
opgelicht. Dit zijn online datingbureau’s die je laten betalen voor een
lidmaatschap maar later niets meer van zich laten horen. Vaker gebeurt
het dat de datingsite gewoon betrouwbaar lijkt, maar jou een abonnement
laat afsluiten. Voor je het weet zit je vast aan een SMS, telefoon of
internetabonnement. Ook SMS dating is riskant, meestal betaal je voor
de zowel verstuurde als ontvangen berichtjes en kom je er moeilijk
vanaf. Het is zo ook moeilijk om te zeggen of je wel echt met die leuke
man/vrouw sms’t. Het kan net zo goed een medewerker van het
datingbureau zijn.
Een andere vorm van internetfraude is ‘phishing’. Het bestaat uit het
oplichten van mensen door ze te lokken naar een valse (bank)website,
die een kopie is van de echte website en ze daar - nietsvermoedend - te
laten inloggen met hun inlognaam en wachtwoord of hun creditcardnummer.
Hierdoor krijgt de fraudeur de beschikking over deze gegevens met alle
gevolgen van dien. De slachtoffers worden vaak via e-mail naar deze
valse website gelokt met daarin een link naar de (valse) website met
het verzoek om zogenaamd "de inloggegevens te controleren".
Deze oplichters zijn zeer inventief. Het kan moeilijk zijn om een
phishing te onderscheiden van een ‘echte’ mail. Waaraan kun je een
phishing dan herkennen? Phishings bevatten meestal een zeer dringend
verzoek om persoonlijke informatie door te geven. Officiële websites
hebben daar niet zo’n haast mee. Het onpersoonlijk aangesproken worden
is ook een kenmerk. Als het met je persoonlijke gegevens te maken heeft
hoort een website je persoonlijk aan te spreken. Ook is er vaak sprake
van een slordige schrijftaal of spelfouten. Je kunt dit ook voorkomen
door bijvoorbeeld een spamfilter te gebruiken. Als je een goed
beveiligde computer hebt, loop je namelijk minder risico.
Identiteitsfraude gaat nog een stapje verder dan phishing. Met de
gegevens die ze via phishing of dergelijke activiteiten hebben
verkregen nemen ze de identiteit van iemand anders aan. Zo worden er op
‘Marktplaats’ regelmatig mensen aangetroffen die kopen of verkopen
onder een andere naam. Vaak gaat het nog verder dan dat. Met
identiteitsdiefstal op internet worden vaak grapjes uitgehaald. Het
begint vaak onschuldig maar gaat van kwaad naar erger. Je kunt er zelf
ook een groot aandeel in hebben om te voorkomen dat er met je
identiteit niet gefraudeerd wordt. Als consument kun je beter niet zo
maar aan iedereen je gegevens geven, maar ze gewoon lekker voor jezelf
houden.
Cyberpesten
Het internet is een prachtig medium, maar er zijn ook een aantal
risico’s aan verbonden. Een van die risico’s is cyberpesten. Dat is
pesten via het internet of de mobiele telefoon. Pesten via MSN is
hierbij het meest populair. Naast het pesten op het schoolplein, de
sportclub of op straat neemt deze vorm van pesten behoorlijk toe. Een
aantal kinderen en jongeren maken elkaar op deze manier het leven zuur.
Pesten heeft altijd bestaan. Tegenwoordig maakt men onderscheid tussen
'klassiek' pesten en 'cyberpesten'. Cyberpesten heeft uiteraard niet
altijd bestaan: het is het negatieve gevolg van de modernste snufjes,
zoals internet, GSM en computers! Cyberpesten omvat lastig vallen,
bedreigen en beledigen via internet, gsm of computer. Dit gepest kan
bestaan uit: sms versturen met bedreigingen of beledigingen, e-mails
versturen met pestboodschappen of MMS gebruiken om zo de meest genante
filmpjes door te sturen.
Cyberpesten gebeurt vaak uit verveling en als een spannende invulling
van vrije tijd. Het is ook vaak een uiting van frustraties van de
pester, bijvoorbeeld van zijn problemen thuis, zijn problemen in de
sociale omgang of iets dergelijks, net als bij andere vormen van
pesten. Het kan ook zijn dat er sprake is van irritatie en dat de
pester de ander daarom dwars wil zitten en treiteren.
Manieren om cyberpesten te voorkomen zijn: in de buurt blijven als je
kind op internet gaat, een limiet stellen aan de tijd dat je kind
online mag, je kind voorlichten en betrokken blijven bij het
internetgedrag van je kind. Wat moet je doen als je kind toch gepest
wordt via internet? De pester gelijk blokkeren en/of verwijderen, een
goed spamfilter installeren, zorgen dat je kind niet ‘terug gaat
pesten’ en het eventueel aankaarten bij een medewerker op school of in
de omgeving van de pester.
Voor kinderen is het vaak een grapje en beseffen ze niet hoe erg ze
bezig zijn. Dat er ernstige risico’s aan verbonden zijn wordt vaak
bewezen door nieuwsberichten. Een paar voorbeelden zijn:
- Een 14-jarige jongen uit Bunnik pleegde zelfmoord door
zichzelf op te hangen. Dit als gevolg van problemen in de welbekende
MMORPG Runescape.
- Door een ‘grapje van’ de buurvrouw via MySpace stortte de
tiener Megan Meier in. De emotioneel instabiele tiener Megan Meier
pleegde uiteindelijk zelfmoord.
Deze gegevens laten zien dat cyberpesten geen grapje is. Het begint
meestal als een grapje, maar het is al snel genoeg niet leuk meer.
http://pc-en-internet.infonu.nl/onderhoud/17585-veilig-internet-voor-kinderen.html
Veilig
internet voor
kinderen
Veilig internet bieden voor kinderen is helaas niet zo
vanzelfsprekend als het lijkt.Virussen, spyware en sexueel getinte
websites zijn slechts een muisklik verwijderd van kinderhanden.
Hieronder breng ik de problemen in kaart en zal ik ook oplossingen
aandragen voor op school en thuis, want internetfilters en
virusscanners doen hun werk over het algemeen goed, maar u als ouder of
leerkracht bent toch echt de laatste veiligheidschakel......
De Internetjungle
Het internet zoals wij dat kennen, is rond
1990 ontstaan. In die tijd waren we opgescheept met piepende modems,
krakende telefoonlijnen en verbindingen die vaak uitvielen. Internet
werd vooral gebruikt om af en toe een email te versturen. Veel goede
informatie was er nog niet te vinden.
Veiligheid
Tegenwoordig internetten we met de snelheid van het licht, laten we de
nieuwste muziek en films downloaden, gebruiken we de computer om met
een webcam te communiceren met mensen over de hele wereld………. Internet
heeft de wereld een stukje kleiner gemaakt. Naast alle goede informatie
(nieuwspagina’s, een encyclopedie, leuke kinderpagina’s met spelletjes)
is er ook een hoop rotzooi bijgekomen; pagina’s met sex,
geweld, virussen en andere troep die niet leuk zijn voor
uw kind en schadelijk kunnen zijn voor uw computer en uw kostbare
gegevens.
De gevaren
Hieronder heb ik de meest voorkomende problemen opgesomd:
Websites
Gewelddadige of seksueel getinte pagina’s.
Virussen
Deze worden actief als er bijvoorbeeld een verkeerd emailtje opent.
Virussen zijn vaak irritant, doordat ze bijvoorbeeld bepaalde toetsen
op het toetsenbord blokkeren of dat ze een melding op je beeldscherm
laten zien. Soms zijn ze echter zeer gevaarlijk en kunnen de harde
schijf wissen. Dan bent u al uw gegevens kwijt.
Spyware
Letterlijk: een programma dat meekijkt op de computer. Op iedere pc die
aan het internet gekoppeld is, is vaak spyware te vinden. Als er echter
onveilige pagina’s bezocht worden, dan
krijgt u er als verrassing een heleboel spyware bij. Het gevolg is dat
de PC een stuk langzamer wordt, er steeds gekke meldingen in beeld
komen en met een beetje pech, is er straks ook iemand met uw
creditcardgegevens, rekeningnummer en telefoonnummers vandoor. Dat
laatste is mogelijk als er een ‘keylogger’ op de computer is
geďnstalleerd, die alle toetsaanslagen registreert!
Oplossingen op school
Op veel basisscholen is er een internetprotocol aanwezig. Kinderen
mogen bijvoorbeeld alleen pagina’s vanaf de kinderstartpagina bezoeken.
Daarnaast is er vaak een internetfilter geďnstalleerd, die veel
gewelddadige en seksueel getinte pagina’s tegenhoudt. Daarnaast kunnen
computers zodanig worden opgesteld, dat leerkrachten en medeleerlingen
precies kunnen zien wat er op de computers gebeurd. Het laatste slot op
de deur is een virusscanner, die de
computer vrij houdt van virtuele verkoudheid.
Zijn we nu zeker van een veilig systeem? Nee, helemaal op slot zetten,
kun je computers niet. Er glipt altijd wel iets door de beveiliging.
Daar is nu juist het internetprotocol voor bedoeld: leerkrachten
inschakelen als er iets vervelends op het scherm komt.
Oplossingen voor thuis
De beste beveiliging begint bij de plek van de pc. Heeft uw kind een
computer met internetverbinding op zijn of haar kamer staan? Dan wilt u
niet half weten, wat er zich op dat beeldscherm allemaal afspeelt.
Heeft u de computer in de huiskamer staan, met het beeldscherm naar u
toe gericht, dan is dat eigenlijk al de grootste beveiliging. Wilt u
een extra zekerheid inbouwen, installeer dan het programma NAOMI
internetfilter. 90 % van alle ongewenste content wordt dan gefilterd.
Installeert u daarnaast een goede virusscanner, een firewall
en ad-aware om de meeste spyware te verwijderen, dan
bent u een goede stap in de richting naar een schone en veilige
computer.
http://www.hyves.nl/over/press/1266137/
Hyves in de media
Hand in
hand het internet op
Vrouw ( Telegraaf ), 13 jul 2011, 10:41
AMSTERDAM - De film Trust –over een meisje dat het
doelwit is van een online pedofiel- zette de potentiële gevaren van
internet en social media afgelopen maand weer even stevig op de kaart.
Onze kinderen zitten nu eenmaal op internet, onderhouden daar sociale
contacten, maken nieuwe vrienden en praten met Jan en Allemaal. Zonder
dat jij dat goed kunt controleren…
Steeds meer ouders accepteren
dat hun kinderen een profiel aanmaken op een sociale netwerksite als
Facebook, Hyves of Twitter. 17 procent van de ouders van tien- tot
twaalfjarigen laat dit in 2011 toe, in vergelijking met 8 procent in
2010.
Internet is overal
De vraag die direct rijst, is: kun je het überhaupt wel tegenhouden?
Internet is overal. Mag je kind niet thuis twitteren dan doet hij het
wel bij zijn vriendjes. Als ouder zul je je snel moeten neerleggen bij
het feit dat je geen ogen in je achterhoofd hebt en dat je niet alle
online activiteiten van je kinderen kunt controleren. Maar er zijn wel
handvatten die ouders hulp bieden bij het begeleiden van hun kinderen
op internet.
Volgens Hyves-hoofdredacteur Nine Ludwig is het belangrijk dat je als
ouder op de hoogte bent van de online activiteiten van je kinderen.
Samen met Mijn Kind Online stelde Hyves een aantal
tips op voor ouders.
- Zet de computer op een plek waar je zicht hebt of de bezigheden van
je kind
- Word vrienden met je kinderen. Zo kun je een oogje in het zeil houden
- Leg je kind uit hoe het een Hyvesprofiel op privé zet en leer hem of
haar geen privégegevens online te zetten (adres of telefoonnummer). Is
je kind 16 jaar of jonger? Dan is het Hyvesprofiel automatisch alleen
zichtbaar voor vrienden
- Hier lees je meer tips
en trucs
Online gedrag kinderen en ouders
Veel ouders zijn al goed bezig: 75 procent van de 8- tot 18-jarigen
heeft een van zijn ouders als vriend. Dat blijkt uit onderzoek van Mijn
Kind Online en Digivaardig & Digibewust. Ook blijkt uit
onderzoek van Bullguard onder 2000 ouders dat 55 procent van de ouders
al meegluurt met de kinderen, 44 procent dit regelmatig doet en 5
procent van de ouders die graag zou willen, maar niet weet hoe.
Maar veel ouders kunnen zelf ook wel een cursusje 'Veilig Hyven,
Facebooken en Twitteren voor beginners' gebruiken. Uit nieuw onderzoek
van de University of Guelph onder 285 volwassenen tussen de 19 en 71
jaar en 288 jongeren van 9 tot 18 jaar blijkt dat ouders relatief net
zo veel persoonlijke informatie op hun sociale netwerksites zetten als
jongeren.
Waar Facebook een leeftijdsgrens hanteert van 13 jaar, mag iedereen lid
worden van Hyves. Hoe beschermt Hyves minderjarige kinderen tegen
online gevaren? "Wanneer een minderjarige een profiel aanmaakt, komt er
automatisch een extra regel in beeld waarin zij verklaren toestemming
te hebben van hun ouders om een profiel aan te maken", aldus Ludwig.
"Verder worden snoep- en frisdrankreclames niet getoond aan gebruikers
die jonger zijn dan 13 jaar."
Sociale media constante factor
Een trend die niet te ontkennen valt, is dat social media een constante
factor zijn geworden in ons leven en het leven van onze kinderen.
Leerkrachten stuiten dan ook dagelijks op situaties waarin Hyves een
rol speelt. Hyves springt daar op in en ontwikkelde een lespakket.
Daarin worden vragen beantwoord als 'Is het verstandig om af te spreken
met iemand via Hyves?'en 'Wat voor Hyvers komen er op je af als je in
je bikini op de foto staat?'.
Educatie over veilig social media gebruik is een andere trend. In het
kader van de campagne WifiWijs (in samenwerking met de Donald Duck)
startte gisteren een initiatief waarbij jonge social media gebruikers
gewezen moeten worden op de gevaren van Twitter. Ook biedt Chinski, een
praktijk voor psychologie en pedagogiek in Amsterdam West, een
zogenaamde 'brugklastraining' aan, waarbij toekomstige brugklassers
kunnen leren hoe ze hun Hyvespagina het beste kunnen vormgeven, meldt
Het Parool.
Durf vragen te stellen
Maar je hoeft educatie niet over te laten aan experts of leraren. Zorg
dat je zelf ook op de hoogte bent. Dat kan door vragen te stellen
social media activiteiten van je kinderen:
- Heb je vandaag nog leuke krabbels, tweets of posts gehad?
- Wat is de leukste krabbel, tweet of post die je ooit hebt gehad?
-Met wie ben je eigenlijk bevriend?
- Met wie chat je eigenlijk?
- Staan er ook mensen in je vriendenlijst die je niet kent?
Uit de online tips voor ouders blijkt dat praten met je kinderen een
groot goed is. Een kind van 14 zal de vraag 'wat is de leukste krabbel
die je ooit hebt gehad' misschien geďrriteerd afdoen als betuttelend,
terwijl een kind van 8 juist honderduit vertelt over zijn online
avonturen. Wikken, wegen en praten lijkt het recept voor veilige online
ervaringen. Voor zowel ouder als kind…
http://www.telegraaf.nl/digitaal/10844497/__Facebookgegevens_niet_veilig_voor_bots__.html
wo 02 nov 2011, 15:30
Facebookgegevens niet veilig voor bots
door onze redactie
AMSTERDAM -
Onderzoekers hebben een techniek gedemonstreerd waarmee persoonlijke
informatie gestolen kan worden van Facebook profielen. De techniek
maakt gebruik van zogeheten sociale bots, computerprogramma’s die zich
voordoen als profielen van echte mensen. In een reactie noemt de
sociale netwerksite het onderzoek onethisch en onrealistisch.
Met het onderzoek willen de onderzoekers laten zien hoe kwetsbaar
online sociale netwerken zijn voor infiltratie op grote schaal door
software die zich voordoet als echte gebruikers.
Sociale bots zijn een sociale netwerkvariant van de veelgebruikte
botnets die criminelen gebruiken om spam te versturen. Bij een
traditioneel botnet worden computers van nietsvermoedende internetters
geďnfecteerd met een virus waardoor criminelen deze op afstand kunnen
beheren. De computers worden vervolgens misbruikt voor kwade doeleinden
zoals het versturen van spam of het stelen van persoonlijke gegevens,
zoals creditcardgegevens. De sociale netwerkvariant doet zich voor als
een Facebook gebruiker. De software is in staat diverse taken uit te
voeren zoals het plaatsen van berichten en het sturen van
vriendschapsverzoeken.
Internetcriminelen maken steeds vaker gebruik van deze sociale bots. De
programma’s zijn via internet te koop voor slechts $29 (circa €21).
De onderzoekers van de Universiteit van Brits Columbia in Vancouver
ontwikkelden 102 sociale bots voor hun experiment en een zogenoemde
botmaster, de software die opdrachten verstuurt aan de andere bots. De
programma's zijn acht weken ingezet en hebben aan 8570
Facebookgebruikers vriendschapsverzoeken verstuurd waarvan er 3055
werden geaccepteerd. Volgens de onderzoekers zijn Facebookgebruikers
met heel veel vrienden eerder geneigd een vriendschapsverzoek van een
nepvriend te accepteren dan gebruikers met een kleinere vriendenkring.
Facebook maakt gebruik van beveiligingssoftware om sociale bots tegen
te gaan. De software grijpt in als een ‘gebruiker’ veel
vriendschapsverzoeken tegelijkertijd verstuurd. Om niet gesnapt te
worden, verstuurden de nepprofielen slechts 25 verzoeken per dag.
De onderzoekers zeggen van de 3055 vrienden en het netwerk van deze
vrienden in totaal 46.500 e-mailadressen en 14.500 thuisadressen te
hebben gestolen. De onderzoekers presenteren hun onderzoek 'The
Socialbot Network: When bots socialize for fame and money' volgende
maand op de Annual Computer Security Applications Conference in
Florida.
Facebook benadrukt dat het onderzoek onrealistisch is omdat de
gebruikte IP-adressen afkomstig waren van een betrouwbaar
universiteitsnetwerk. De sociale netwerksite zegt dat er wel
alarmbellen waren afgegaan bij IP-adressen gebruikt door echte
criminelen.
http://www.socialmediaacademie.nl/6-tips-voor-een-veilig-gebruik-van-facebook/
6 tips voor een veilig gebruik van Facebook
Gepost op: 20 september 2011 door:
Martijn Baten
Ben je als ondernemer actief op Facebook,
dan wil je waarschijnlijk een goede indruk achterlaten. In dat geval
wil je voorkomen dat mensen (of software) jouw profiel kunnen
misbruiken om er spam mee te versturen. Onlangs heeft Facebook de privacyinstellingen
voor gebruikers aangepast en makkelijker gemaakt zodat je meer controle
hebt over de veiligheid van je profiel. Dit is om te voorkomen dat
mensen (of software) je profiel kunnen misbruiken. In dit artikel
worden zes tips gegeven die ervoor zorgen dat je profiel zo goed
mogelijk is beschermd.µ
1. Accepteer alleen ‘vrienden’ die je werkelijk kent
Onbekende mensen kunnen vervelende dingen achterlaten op je
profielpagina. Het is daarom aan te raden om niet zomaar
vriendschapsverzoeken te accepteren van mensen die je niet werkelijk
kent of eerder contact mee hebt gehad.
2. Wijzig je wachtwoord regelmatig
Het is slim om regelmatig je wachtwoord van Facebook te wijzigen.
Zeker als je het vermoeden hebt dat iemand anders toegang heeft tot
jouw profiel, kun je het beste meteen je wachtwoord wijzigen. Probeer
er ook altijd voor te zorgen dat je een wachtwoord kiest die moeilijk
te raden is.
3. Gebruik alleen applicaties van sites die je vertrouwt
Om gebruik te maken van applicaties, moet je meestal toestemming
geven om jouw profielgegevens te gebruiken. Vraag jezelf altijd af of
de aanbieder van de applicatie betrouwbaar is. Bij bekende applicaties
die veel worden gebruikt, is er waarschijnlijk geen gevaar maar wees
altijd voorzichtig want voorkomen is beter dan genezen.
4. Gebruik anti-virus software
Anti-virus software kan voorkomen dat hackers of schadelijke
software via je Facebook profiel op je computer terechtkomt. Zorg
daarom voor een anti-virus programma op je computer die je regelmatig
voorziet van een update.
5. Log handmatig in bij Facebook
Als je vaak je Facebook profiel bekijkt, zal je computer
waarschijnlijk jouw gebruikersnaam en wachtwoord onthouden zodat je
niet telkens opnieuw hoeft in te loggen. Wil je echt zo veilig mogelijk
zijn, zorg dan dat niemand via jouw computer op je profiel kan komen
door telkens handmatig in- en uit te loggen.
6. Maak gebruik van een beveiligde verbinding
Bezoek je vaak je Facebook profiel via niet-beveiligde openbare
netwerken zoals de Wifi-netwerken bij openbare plekken, overweeg dan de
functie die Facebook biedt voor veilig browsen (HTTPS). Met deze
optionele instelling worden de gegevens gecodeerd die je verstuurt en
ontvangt. Je kunt deze functie inschakelen onder ‘Accountinstellingen’
en het tabblad ‘Beveliging‘.
http://computerworld.nl/article/12683/10-tips-voor-een-veilig-facebook.html
10 Tips voor een veilig Facebook
Gepubliceerd:25-02-2011 om 14:14 Auteur:Volkert Deen
Ongemerkt geef je via Facebook al snel meer privégegevens vrij aan
meer mensen dan je zou denken. Wij helpen je daar snel wat aan te doen.
Je zou het na het zien van The Social Network niet denken, maar
welbeschouwd is Facebook een opvallend slecht opgezet systeem.
Kennelijk maalt er geen mens om, want het wordt massaal gebruikt, maar
een beetje IT-er kijkt met gekromde tenen naar de vele inconsequenties
in de interface en chaotische opzet van de backend.
Lees ook:
Facebook helpt je de dag door
8 Onmisbare add-ons voor Facebook en Twitter
50 Miljard redenen om Facebook te wantrouwen
Privacy Facebook opnieuw onder vuur
Functionaliteiten te over, maar waar je ze kunt vinden is vaak een
raadsel, en hoe je ze bedient lijkt af te hangen van de stemming van de
programmeur die ze heeft doorgevoerd. De een met een pop-up, de ander
met een overlay, tabs, vensters, knoppen, links, pull-down menu’s en
aanvinkvakjes. Soms moet je je wijzigingen opslaan, soms gaat dat
kennelijk vanzelf – veel lijn valt er niet in te ontdekken.
Het ergste is dat daardoor instellingen ongebruikt blijven die
gevolgen kunnen hebben voor de veiligheid van de gegevens die je deelt
op dit sociale netwerk. De klachten over veiligheid en privacyproblemen
op Facebook hebben vaak niet eens zo zeer te maken
met ontbrekende opties, als wel met standaardinstellingen die niet
altijd in het belang van de gebruiker zijn, en een interface die het
aanpassen van die settings bepaald ontmoedigt.
In dit artikel wijzen we op tien functionaliteiten van Facebook
waarvan je misschien niet eens wist dat het bestond – en die je
waarschijnlijk direct wilt aanpassen nu je weet dat het bestaat.
Informatie die je vrienden over jou kunnen delen
Klinkt ingewikkeld, maar dat is wel wat het is: sommige games en
toepassingen die je Facebook-vrienden gebruiken vragen informatie op
over hun vrienden (dat ben jij dus, onder anderen), zelfs als jij nog
nooit van die app gehoord hebt. Dat gaat van je bio en je foto’s tot je
politieke standpunten en de plaatsen waar je inlogt.
Als je dat wilt voorkomen, ga je naar Account / Privacy Settings. Links onderin
zien je Apps en Websites
staan, met daaronder de link Edit
your settings. Als je daarop klikt, kom je in een scherm waar je
de optie Information accessible
through your friends vindt. Kies de knop Edit Settings en je krijgt een
venster waarin je alle info kunt afvinken die je liever niet via een
onbekende app met onbekende mensen wilt delen…
Lees meer: http://computerworld.nl/article/12683/10-tips-voor-een-veilig-facebook.html&cp
‘Sociale’ advertenties
Je hebt vast al gemerkt dat er geregeld advertenties opduiken in de
marges van je Facebook-pagina’s. Vaak zijn dat zogenaamde ‘sociale
advertenties’, die gekoppeld zijn aan een actie van een van je vrienden
(die bijvoorbeeld op een ‘like’ knop hebben gedrukt).
Als je liever niet hebt dat wat jij op Facebook uitvoert aan
advertenties wordt gekoppeld, ga je naar Account / Account Settings en open je de tab
Facebook Adverts (helemaal rechts). Facebook doet dan nog een poging je
uit te leggen wat ze nou precies doen met die social ads, maar daarna
kun je in het pulldown-menu selecteren dat niemand (of alleen je
vrienden) een advertentie mag zien waarin informatie over jou is
opgenomen. Niet vergeten nog even op de knop Save Changes te drukken.
App instellingen
Het kan zeker geen kwaad even stil te staan bij de applicaties die
je in Facebook gebruikt, en de informatie waar je apps toegang toe
hebben.
Ga naar Account / Privacy Settings. Links onderin zie
je, onder Apps and websites,
een link naar Edit your settings.
Op de pagina waar je nu terecht komt zie je naast Apps you use de knop Edit Settings staan. Vervolgens
krijg je een lijst te zien met alle applicaties die jij voor jouw
account hebt geactiveerd, waar ze toegang toe hebben, en opties om hun
instellingen aan te passen of zo’n app te verwijderen.
Uitloggen op afstand
Als je op kantoor of waar dan ook bent vergeten uit te loggen, dan
kun je dat op afstand doen - als je die optie weet te vinden. Je begint
onder Account / Account Settings. Op de tab Settings vind je de optie Account Security – klik erop en er
vouwt een hele lijst uit, waarop je onder meer allerlei sessies ziet
staan die nog niet beëindigd zijn (en die je direct kunt beëindigen
door op End activity te
klikken).
NB 1: niet raar opkijken als daar locaties tussen staan waar je nog
nooit van je leven geweest bent: dat is waarschijnlijk de locatie van
je internetprovider (maar dat kun je allicht voor alle zekerheid even
controleren).
NB 2: Waarom hier een hele lijst van locaties kan opduiken waar je
kennelijk wel bent in- maar niet meer uitgelogd (ook als het
klaarblijkelijk om je eigen computer gaat, waarop je toch zou zweren
dat je was uitgelogd), is helaas onduidelijk…
Merk op dat je in deze lijst ook de mogelijkheid kunt aanvinken om
waar mogelijk gebruik te maken van een beveiligde verbinding (https).
Je zou hier ook nog kunnen overwegen gebruik te maken van de optie
om een mail te krijgen zodra een tot dan toe onbekende computer op je
account inlogt…
Ingecheckt door vrienden
Facebook heeft een functie waarvan helaas niet helemaal duidelijk is
of hij nu standaard in- of uitgeschakeld is. Als hij is ingeschakeld,
kunnen je Facebook vrienden je ergens ‘inchecken’, zodat iedereen weet
waar je uithangt. Jij krijgt daar natuurlijk een melding van, maar er
verschijnt ook meteen een update op je wall zodat al je vrienden weten
waar je zit en met wie je daar bent. Je kunt je afvragen of je daar
altijd blij mee zult zijn. Het is sowieso verstandig deze optie bewust
aan of uit te zetten.
Daarvoor ga je naar Account
/ Privacy Settings. Kies de
optie Customise settings en
scroll naar Things others share.
Daar zie je ook de optie Friends can
check me in to places staan. Klik op Edit settings en vergeet niet je
keuze op te slaan.
Automatisch inchecken
Als je het niet nodig vindt dat iedereen altijd weet waar je bent,
is de Places-functionaliteit
natuurlijk sowieso iets om mee op te passen. Maar het kan ook
genuanceerder. Het is misschien tot daar aan toe dat je vrienden weten
waar je zit, maar wist je dat Facebook er standaard voor zorgt dat,
zodra je ergens ‘incheckt’, alle
aanwezige Facebook-gebruikers te zien krijgen dat jij er ook bent –
ongeacht of dat vrienden of vrienden van vrienden zijn?
Daar kun je wat aan doen via Account
/ Privacy settings. Klik weer
op Customise settings en haal
het vinkje weg bij Include me in
"People here now" after I check in.
NB: opslaan is ditmaal niet nodig (het kan niet eens) – Facebook
onthoudt dit automatisch.
Opduiken in zoekresultaten
Steeds meer mensen maken een onderscheid tussen wat ze op
verschillende sociale media plaatsen. Een veel voorkomende verdeling is
bijvoorbeeld LinkedIn voor de zakelijke contacten, en Facebook voor
vrienden – tenslotte is het nergens voor nodig dat je (toekomstige)
baas behalve je CV en werkervaring ook de foto’s van je laatste
uitspattingen op Ibiza te zien krijgt.
Natuurlijk heb je al een deel van je Facebook-informatie
voorbehouden aan vrienden en/of vrienden van vrienden, maar om het af
te maken kun je ook overwegen je hele Facebook-pagina niet meer in
zoekmachines te laten opduiken. Dat doe je via Account / Privacy Settings. Links onderin zie
je, onder Apps and websites,
een link naar Edit your settings.
Klik daarop, en vervolgens op de knop Edit
settings achter de optie Public
search (onderin). Het vinkje voor Enable public search weghalen is
voldoende.
NB: Je blijft natuurlijk wel gewoon vindbaar via de zoekfunctie van
Facebook zelf. Bedenk dat de kans aanwezig is dat je (toekomstige) baas
een ‘vriend’ van een van je vrienden is – pas je instellingen daar
desgewenst op aan.
Eenmalige wachtwoorden
Er is veel kritiek op Facebook vanwege hun wankele verhouding met
privacy en veiligheid, maar soms bedenken ze dingen die best aardig
zijn op dit gebied. Het komt natuurlijk wel eens voor dat je je
Facebook-account wilt checken via een verbinding die je niet per se
honderd procent vertrouwt. In de VS (ja, helaas, voorlopig alleen daar)
kun je daarom een sms-je sturen met de tekst “otp” naar nummer 32665
(FBOOK), waarna je een wachtwoord krijgt toegestuurd dat eenmalig
bruikbaar is en na 20 minuten verloopt. Dat zouden meer services kunnen
overwegen...
Fotoalbums
In Facebook zijn op het oog vanzelfsprekende dingen soms nodeloos
onduidelijk en ingewikkeld. Neem nu je foto’s: sommige ervan heb je
wellicht gemarkeerd als private,
maar je moet maar net weten dat dat dan niet automatisch ook geldt voor
diezelfde foto’s in albums als Profile Pictures, Mobile Uploads en Wall
Photos. Foto’s in die mappen zijn gewoon zichtbaar voor iedereen,
tenzij je de privacy settings van die mappen aanpast.
Dat doe je als volgt. Ga naar Account
/ Privacy Settings. Klik op Customise settings. Onderaan de
sectie Things I share zie je
de optie Edit privacy settings for
existing photo albums and videos – klik daarop en bepaal per
album wat de privacy-instellingen moeten zijn.
Automatisch personaliseren
Als je een site bezoekt die gebruik maakt van ‘Instant
Personalisation’ (vooralsnog vooral op Amerikaanse sites als Bing, Pandora en Yelp), zie je daar
informatie verschijnen over Facebook-vrienden die op Facebook iets
hebben gedaan met bepaalde zaken op de site (misschien hebben ze een
review geschreven, of misschien alleen maar een bepaald artikel
‘ge-liked’).
Als je niet wilt dat Facebook de dingen die je op Facebook doet
gebruikt voor Instant Personalisation, ga dan naar Account / Privacy Settings en kies Edit your settings onder Apps and websites. Klik op de knop Edit settings achter Instant personalisation. Vervolgens
gaat Facebook je nog eens uitleggen wat Instant personalisation is, en
als je het vinkje weghaalt bij Enable
instant personalisation on partner websites krijg je nog een wat
wanhopig klinkende boodschap over niet nader genoemde ‘valse geruchten’
rond deze functie – maar daarna ben je er dan toch vanaf.
http://mepblog.wordpress.com/over/
MEPBLOG
Just another WordPress.com weblog
ICT
en kinderen;
gevaren of kansen. Ad Bakker
Samenvatting
De
kans dat bovenstaande krantenkoppen gaan over jongeren bij ‘ons’ in de
straat, op school, binnen ‘onze’ instelling of zelfs in ‘ons’ gezin,
wordt steeds groter. Tv-programma’s als Nova, Zembla en Netwerk bieden
regelmatig ruimte om items te maken over de gevaren van ICT (informatie
en communicatietechnologie) of misschien beter: de multimediale wereld.
In deze items wordt zijdelings duidelijk dat deze betrekkelijk nieuwe
wereld (20-25 jaar) juist omdat er zo veel mogelijk is, ook heel veel
kansen biedt. Mensen geboren voor 1980 beschouwen de multimediale
wereld als een aanvulling. Voor de jongeren, adolescenten, jong
volwassenen is het echter een geďntegreerd onderdeel van hun
leefwereld. Martine Delfos heeft de laatste jaren onderzoek
gedaan naar deze nieuwe wereld: ‘de vierde wereld’. Haar benadering
gaat uit van kansen. Zorg dat je begrijpt hoe de jongeren met die voor
hen zeer reële wereld omgaan en benut de kansen die het biedt. De
kennis en vaardigheden van de multimediale wereld van de jongeren zijn
vaak niet bij te benen voor opvoeders. Je er daarom maar niet mee
bemoeien is voor Delfos geen optie. De kans voor de opvoeders is
opvoeden tot veilig gebruik van de multimediale
mogelijkheden.
Inleiding
In
oktober 2007 heb ik een lezing bijgewoond van Delfos. Zij is oprichter
van het PICOWO (Psychologisch Instituut voor Consultatie, Onderwijs en
Wetenschappelijk Onderzoek) en schrijfster van onder andere enkele
boeken over communicatie met kinderen en pubers/ adolescenten. Zij
houdt zich de laatste jaren ook bezig met het onderwerp ICT en jongeren.
Haar beschrijving van een virtuele wereld waarin jongeren
zich bewegen spreekt mij aan vanwege de positieve benadering die er uit
naar voren komt. In reactie daarop heb ik enige tijd in de media
artikelen gezocht die verband houden met ICT en
jongeren. Stuk voor stuk gaan ze in op gevaren dan wel negatieve
gevolgen van het gebruik van alle ICT-diensten en -producten die de
jeugd tot haar beschikking heeft. Delfos ontkent dit negatieve beeld
betreffende ICT & kinderen niet. Ze geeft echter naast
verklaringen van dit negatieve beeld ook handvatten om dat beeld om te
buigen naar een positieve benadering van ICT &
kinderen.
Vier
werelden
Ikzelf
ben in de tachtiger jaren opgeleid met het beeld van de zich steeds
uitbreidende leefwereld van kinderen. Deze valt onder te verdelen in
drie werelden.
De
eerste is de wereld van het gezin waarbinnen een kind geboren wordt.
Deze wereld wordt uitgebreid met die van de
peuterspeelzaal en de scholen, de tweede wereld. Vervolgens komen de
kinderen in aanraking met de derde wereld, die van de verenigingen,
clubs en het buiten spelen met vriendjes. Deze drie werelden zijn
weliswaar van elkaar te onderscheiden, maar gaandeweg gaan ze door
elkaar heen lopen. De eerste wereld is niet meer zo eenduidig
als vijftig jaar geleden. Andere gezinssamenstellingen dan vader,
moeder en een aantal kinderen, komen steeds vaker voor. Meer en meer
kinderen worden geboren binnen samengestelde gezinnen of komen daar
door scheiding van hun ouders mee in aanraking. De maatschappelijke
ontwikkelingen in de zestiger en zeventiger jaren met onder andere veel
meer aandacht voor het individu, heeft een mondiger en kritischer
generatie voortgebracht. De kinderen van deze generatie, de mensen
geboren na 1980, zijn vervolgens vanuit diezelfde ideeën grootgebracht.
Daardoor bewegen deze jongeren zich veel vrijer, kritischer en
individueler binnen hun drie werelden dan hun ouders en grootouders. De
wijzigingen in de eerste leefwereld hebben een zelfbewustere,
individualistischer ingestelde
generatie voortgebracht.
“De
duidelijkheid van de verzorgende bad-bed-brood-opvoeding met de
eenduidige opvoedkundige regels van rust-reinheid-regelmaat van de
eerste helft van de vorige eeuw is verdwenen. De welvaart van de
periode na de Tweede Wereldoorlog haalt de zorg voor de eerste
levensbehoeften weg. Er komt ruimte voor meer. We kunnen nauwelijks
kiezen uit het enorme aanbod. Het gevolg is dat we kinderen dan maar zo
veel mogelijk aanbieden.’ Kinderen krijgen niet meer de tijd om alle
nieuwe prikkels via herhalen, imiteren en uitproberen in een
samenhangend geheel te plaatsen. Ze krijgen niet de tijd voor rijping
van alle indrukken.” (Delfos, 2006, blz. 14-15) “Het
onophoudelijk aanbieden van ‘uitdagend materiaal’ gaat voorbij aan de
natuurlijke vorm van leren -door rijping- van een kind vanuit
zichzelf.” (Delfos, 2006, blz. 26)
De
nog steeds groeiende welvaart geeft de kinderen steeds meer
mogelijkheden. Ze hebben de laatste vijf tot tien jaar steeds meer geld
te besteden dan de generaties daarvoor. Ook daarin hebben ze steeds
meer onafhankelijkheid verkregen. Financiële onafhankelijkheid ten
opzichte van hun ouders/opvoeders maakt ze nog weer kritischer en
mondiger. De opvoeding van jongeren is vanaf de Tweede Wereldoorlog (WO
II) complexer geworden. Door hun toegenomen zelfstandigheid en
mondigheid, zowel als mens als ook financieel, is
de zorg verschoven van de duidelijke verzorgingsgerichte opvoeding van
voor de WO II naar ‘zelfverantwoorde zelfontplooiing’, zoals Langeveld
dat beschrijft. De mogelijkheden zijn voor handen dus gaan jongeren
gewoon verder.
“Het
opvoeden is het pedagogisch ingrijpen, in liefde en vertrouwen, dat
gericht is op zelfverantwoorde zelfbepaling.”(Langeveld,
1968)
Nogmaals
een definitie van opvoeding van Langeveld (1905-1989). Het is de basis
waarop veel onderwijsmensen van dit moment, hun pedagogiek bestudeerd
hebben.
Langeveld
stelt vast dat opvoeding plaats vindt, waar kinderen en volwassenen met
elkaar omgaan. Deze op het eerste gezicht vanzelfsprekende constatering
verwijst echter naar een aantal belangrijke categorieën in de
opvoeding, namelijk die van gezag en verantwoordelijkheid. Omdat deze
in de omgang tussen kinderen onderling ontbreken, kan daar nimmer
sprake zijn van opvoeding.Opvoeding omvat het bewuste, intentionele
beďnvloeden door de opvoeder, maar ook de vanzelfsprekende,
onverstoorde omgang tussen kind en volwassene, waarin de laatste vooral
een voorbeeldfunctie vervult voor de eerste.(naar Langeveld, 1971
blz. 29-56)
Delfos
(2006) bespreekt in haar Comeniuslezing onder andere de Afrikaanse
benadering van opvoeding. Het op het Afrikaanse continent algemeen
bekende gezegde ‘It takes a village to raise a child’ (je hebt een dorp
nodig om een kind op te kunnen voeden) geeft nog maar weer eens aan dat
bij opvoeden alle hulp welkom is. De relatief kleine gemeenschap van
een heel dorp kan daar voor ingezet worden. De knowhow is binnen het
systeem van het dorp voorhanden. De enorme welvaart, de
individualisering en de mobiliteit van Westerse maatschappijen is er de
oorzaak van dat die natuurlijke opvoedingsverhoudingen er niet of
nauwelijks meer zijn. De opvoedkundigen hebben de plaats ingenomen van
de in een kleine gemeenschap als vanzelfsprekend aanwezige opvoedkunde
bij grootouders en andere ouderen. Vele bladen en columns worden
volgeschreven met goedbedoelde adviezen. Er wordt zo echter weinig
ruimte meer gelaten aan de opvoeders zelf. Deze kunnen zelfs te maken
krijgen met allerlei gevoelens van onzekerheid en schuld, omdat hun
kind nog niet ‘dit’ kan of nog niet ‘zus’ doet.Het kijken naar de
individuele belevingswereld van hun kind en op basis daarvan het
opvoedkundige plan trekken zoals Langeveld het in de tweede helft van
de vorige eeuw beschreven heeft, staat daarom onder druk. Ouders worden
onzeker, omdat hun kind ‘nog niet’ rolt, kruipt, praat of zindelijk is.
De over het algemeen geldende leeftijd voor het ‘kunnen’ van iets,
wordt als vaste norm ervaren. De definitie van Langeveld heeft een
‘update’ nodig. Delfos komt tot de volgende ‘definitie’ van
opvoeden:
“Het
opvoeden van kinderen betekent voorwaarden scheppen om hun welzijn te
bevorderen door hen op een bodem van voedsel, liefde en veiligheid via
hun eigen exploratie de kans te geven hun mogelijkheden optimaal te
ontwikkelen tot een maatschappelijk en sociaal functionerend
wezen.”(Delfos, 2006, blz. 46)
Als
een kind geboren wordt is dat uiteraard in de eerste wereld. De
opvoeders van dit kind introduceren het in de opvatting van Langeveld,
in liefde en vertrouwen, in de loop der jaren in de tweede en de derde
wereld. Delfos voegt er aan toe dat het welzijn van het kind heel
belangrijk is en noemt het meenemen van het kind naar de andere
werelden de kinderen laten exploreren vanuit een basis van voedsel,
liefde en veiligheid. Het samenvoegen van de beide definities van
opvoeden geeft de volgende omschrijving:
Als
opvoeder heb je de verantwoordelijkheid en om voorwaardenscheppend op
te voeden. Kinderen vrij laten exploreren binnen steeds wijder wordende
kaders. Kaders die in eerste instantie gesteld worden door de opvoeder,
maar naar mate de kinderen meer aankunnen, steeds meer in overleg mčt
die kinderen. Zij krijgen op die manier de mogelijkheden zich optimaal
te ontwikkelen tot een maatschappelijk en sociaal functionerend
wezen.
En
dan is de opvoeding klaar? Nee. Omschrijvingen als
‘voorwaardenscheppend’, ‘wijder wordende kaders’, ‘overleg’,
‘ontwikkelen’ en ‘mogelijkheden’ geven stuk voor stuk aan dat opvoeden
een proces is. De maatschappij verandert, dus de manier waarop opgevoed
kan of moet worden verandert mee. De technische ontwikkeling in de
Westerse wereld die ingezet is in de 19e eeuw
met de ontdekking van stoom als energiebron, is niet meer te stoppen.
Van agrarische samenleving via stoom, elektra en elektronica
ontwikkelen naar een hoogontwikkelde industriële samenleving binnen 100
tot 150 jaar is enorm. Opvoeding en onderwijs lijken achter deze
ontwikkelingen aan te hollen. De maatschappelijke bewustwording en het
losmaken van de agrarische samenleving die ook nog eens sterk religieus
van aard is, is na de Tweede Wereldoorlog pas goed op gang gekomen.
Individuele ontplooiing is het toverwoord. De roerige 60-er jaren zijn
daarvan het (logische) gevolg.De nieuwe ontwikkelingen volgen zich
steeds sneller op, zowel op het technische als op het
sociaal-maatschappelijke vlak. De naoorlogse generatie heeft de
maatschappij laten ‘schudden op z’n grondvesten’. Een kritische,
zelfbewuste, over het algemeen hoger opgeleide, op het individu
ingestelde generatie komt eind jaren 70 begin jaren 80 in aanraking met
weer een nieuwe ontwikkeling: ICT. Een nieuw fenomeen dat zich
razendsnel ontwikkelt van een speeltje van de ‘innovators’ via ‘early
adopters’, ‘early’ en ‘late majority’, en tenslotte de ‘laggards’ een
weg gebaand heeft naar de hele maatschappij. (Rogers, 1962,1995) De
kinderen van deze generatie, die naast de door hun ouders bevochten
individualiteit ook nog eens kunnen beschikken over meer geld dan welke
generatie voor hen, omarmen de ICT-wereld. Voor hun ouders nog een
aanvullende nieuwe wereld, geďntroduceerd via de boekhoudcomputers op
het werk. Voor de nieuwe generatie een nieuwe wereld die dwars door de
ander drie heen gaat. Een nieuwe wereld waarbinnen deze en de komende
generaties gaan exploreren, als volledig geďntegreerd onderdeel van hun
bestaan. Een aantal lijkt er zo mee verweven dat hun identiteit
versmelt met de digitale wereld tot ‘idendigiteit’. Zonder mobiel met
de nieuwste ‘gadgets’ en een ‘first-class’ laptop weten ze niet wat ze
moeten doen……. Een nieuwe wereld met zo veel invloed, dat
Delfos in mijn ogen terecht spreekt van een vierde wereld. Het grote
verschil met de eerste drie is dat het er niet achteraan komt als
vierde, maar in iedere wereld verweven zit. In elke wereld komen de
kinderen vormen van ICT tegen. Kleuters die een computermuis beter
hanteren dan de juf op school zijn geen uitzondering meer.
De
vierde wereld en
opvoeding
‘Wat
een boer niet kent, dat eet hij niet.’
ICT
was en is nog steeds bij veel mensen van voor 1980 onbekend. Er komt
iets onbekends en nieuws aan. Wat moeten we, wat moet ik er mee? Moet
ik er wat mee? De onderzoeken die ik hieronder aanhaal geven aan dat ik
er wel wat mee moet, omdat de multimediale wereld mij anders aan alle
kanten inhaalt. De ontwikkelingen op het gebied van computers en alles
wat er omheen gebeurt, gaan erg snel. Zo snel dat denken over ICT en de
mogelijke toepassingen en zelfs wetgeving niet gelijke pas kunnen
houden. De invloed die ICT heeft op kinderen is de laatste 5-8 jaar
steeds opnieuw onderwerp van onderzoek. In 2000 en 2007 zijn er twee
grote onderzoeken geweest van het SCP. In beide onderzoeken wordt
geďnventariseerd wie in het bezit is van en toegang heeft tot
ICT-producten en mogelijkheden. De ontwikkeling in de ICT-wereld wordt
direct al zichtbaar in de verdere vraagstelling. In 2000 vraagt men
zich nog af welke sociale verschillen het bezit en gebruik van
ICT-producten verklaren. In 2007 is dat al niet meer aan de orde.
Vrijwel iedereen is in het bezit van ICT-producten en heeft de
mogelijkheid tot onbeperkte toegang tot internet. Dit onderzoek gaat
echter verder. Het
vergelijkt ouders en tieners op het gebied van ICT en vaardigheden.
Vervolgens wordt ‘ICT en communicatie’ tegen het licht gehouden. ‘ICT
en veiligheid’ is het laatste onderwerp. Wat mij verder opvalt
is
de leeftijdsgrens in de onderzoeken. De tieners zijn de eerste
leeftijdsgroep waar cijfers over gepresenteerd worden. De
basisschoolleeftijd blijft in het kader van de genoemde onderzoeken
buiten beeld. Een verklaring hiervoor kan zijn dat op de leeftijdsgrens
van ca. 12-13 jaar de puberteit begint. De jongeren gaan vanaf de derde
wereld ten volle exploreren. De basis van ‘voedsel, liefde en
veiligheid’ is gelegd. De kaders worden al dan niet in overleg, wijder
gezet. Nu gaan ze op pad om na ‘herhalen en imiteren te gaan
uitproberen’ (Delfos). Ze zijn meer in gezelschap van hun vrienden.
Ouders/ verzorgers die verzuchten dat hun huis geen hotel is, zijn
kenmerkend voor deze periode. Volgens de definitie van Langeveld kan er
tussen kinderen geen sprake zijn van opvoeden, vanwege het ontbreken
van gezag en verantwoordelijkheid; leren doen ze wel van elkaar.
Vanwege de puberteit hebben ouders/ verzorgers minder invloed.
In
december 2007 heb ik op twee scholen in totaal 20 kinderen van groep 8
gevraagd een week lang een dagboek bij te houden. De opdracht is heel
bewust algemeen geformuleerd. Heel bewust omdat ik de kinderen niet wil
focussen op computergebruik. Een medestudent gebruikt dezelfde
dagboeken voor het bekijken van de sociale contacten van deze kinderen;
ik heb gekeken naar het gebruik van de computer.Het blijkt dat er heel
weinig computertijd is waar te nemen. Een enkele conclusie die uit het
SCP onderzoek van 2007 naar voren komt is wel waarneembaar. Als er
computeractiviteit is dan is dat bij jongens het spelen van spellen en
bij meisjes MSN’en. De kinderen leven nog heel sterk in de eerste
leefwereld (thuis) met daarnaast natuurlijk de tweede (school), waarin
het beoordelen van leerkrachten bij een aantal belangrijk genoeg is om
op te schrijven. De derde wereld wordt beheerst door het bezoeken van
sportclubs, scouting en meer van dergelijke activiteiten. Veel
activiteiten die nog ouder-/ opvoedergestuurd zijn. De door Delfos
geďntroduceerde vierde wereld is in deze groep kinderen niet zo waar te
nemen. Als het er is dan nog vaak als het opvullen van wat ‘verloren
tijd’. “Nog even op de computer voor we gaan eten.”De leeftijdsgrens
van 12-13 jaar lijkt een zeer relevante voor het onderzoeken van ICT
& kinderen. Vanaf die leeftijd wordt het gebruik van alle
ICT-mogelijkheden zichtbaar en is dus via onderzoek goed in kaart te
brengen.
Conclusie
Tv-programma’s
als Zembla, Nova en Netwerk hebben de laatste jaren regelmatig aandacht
besteed aan problemen die verband houden met het toenemend gebruik van
ICT-toepassingen door jongeren. Jongvolwassenen, die met volle teugen
genieten van de vrijheidsdrang, het schoppen tegen alle regels van hun
ouders/ verzorgers, rebelleren tegen van alles en nog wat. Zoeken,
vinden, verwerpen van allerlei denkbeelden. Steeds weer opnieuw.Voor de
jongeren ‘een ideale periode’ om de weg kwijt te raken. Ook op het
gebied van ICT. Vandaar de negatieve berichtgeving, zoals die naar
voren komt in de krantenkoppen aan het begin van dit artikel. Vandaar
de tv-programma’s over de gevaren van internet voor jongeren.Is
internet dan alleen maar gevaarlijk? Of liggen hier juist ook de kansen? Voor
mij geeft de berichtgeving over de gevaren van internet aan dat het
belangrijk is de verantwoordelijkheid (Langeveld) voor ICT-opvoeding
voor kinderen in de basisschoolleeftijd te erkennen. Volgens de
aangehaalde onderzoeken komt het ICT-gebruik in de leeftijdsgroepen na
de basisschool pas echt goed op gang. Met ICT-opvoeding moet je dus
niet wachten tot het vervolgonderwijs. Deze opvoeding moet er naar
streven om vanuit de veiligheid (Delfos) van de eerste en de tweede
wereld de kinderen via herhalen, imiteren en uitproberen de wereld van
de ICT op een veilige manier te leren ontdekken en te gebruiken. Er is
wel een bemoeilijkende factor. Het is namelijk voor het eerst zo dat de
ouder/ verzorger kinderen dient op te voeden met betrekking tot een
gebied waar zij als opvoeder minder van af weten dan diegenen die
opgevoed worden. Het gevaar van terugtrekken ligt dan op de loer. Zoals
hierboven al aangegeven is voor de meeste mensen geboren voor 1980 het
hele ICT-gebeuren een toevoeging. Voor de mensen na 1980 is het een
geďntegreerd onderdeel van hun leven. Dat is niet in te halen. Het SCP
onderzoek van 2007 heeft vijf onderwerpen onderzocht: ICT en bezit,
gebruik, vaardigheid, communicatie en veiligheid. Vrijwel iedereen
heeft de beschikking over computers en heeft toegang tot internet. Met
betrekking tot gebruik en vaardigheden is de laatste generatie (na
1980) veruit de meerdere ten opzichte van hun opvoeders. Voor
communicatie is internet voor deze generatie hčt middel. Alleen
veiligheid blijft over. Dat lijkt niet veel, maar is wel cruciaal om
optimaal gebruik te maken van de kansen die ICT biedt. Kinderen
begeleiden naar een veilig gebruik van de multimediale
wereld. Op bladzijde 23 van het SCP-onderzoek van
2007 staat
het volgende:
“De
digitale competentie van jongeren levert voordelen op in een
samenleving die steeds meer doordrenkt raakt van digitale technologie.
Internet biedt nieuwe mogelijkheden tot onder andere sociaal contact,
vermaak en economische activiteit. Tieners ontlenen veel plezier aan
hun ICT-gebruik, het is nuttig voor school en het is ondersteunend voor
hun sociale contacten en voor hun identiteitsexperimenten.Maar er is
ook bezorgdheid over de schaduwkanten van de nieuwe technologie. Met de
media doen zich nieuwe gevaren voor en rijst de vraag naar de online
veiligheid van jongeren.”
Wanneer
de kinderen helemaal ‘los gaan’ op internet, iets wat ze zowel met als
zonder ICT-opvoeding zullen doen, kunnen ze dat toetsen aan wat hen
aangeboden is op het gebied van veiligheid. Als ouder/ verzorger kun je
in discussies met de pubers terugvallen op de ICT-opvoeding gebruikte
veiligheidsaspecten van ICT-gebruik.
Op deze manier is de begeleiding niet gericht op wat wel en niet mag,
maar op een derde, ander aspect: de veiligheid van de jongvolwassene.
Daardoor zal het vaker mogelijk zijn de dialoog met de jongvolwassenen
open te houden. De komende jaren zal meer ingezet moeten
worden jongeren veilig te leren omgaan met alle multimediale
mogelijkheden. Het zwaartepunt moet dan liggen bij kinderen van de
basisschoolleeftijd. Tevens zullen ouders/ verzorgers er van
doordrongen moeten raken dat zij het zijn die het veilig gebruik van
internet door hun kinderen in handen hebben. Op deze manier zullen de
kinderen optimaal gebruik kunnen maken van alle kansen die ICT
biedt.
G. Bakker 24 maart 2008
Geraadpleegde
literatuur
boeken
Delfos, M.F. (2006) Het
maakbare kind. SWP, AmsterdamDijk, L. / Haan, J. de. / Rijken, S.
(2000) Digitalisering van de leefwereld. Sociaal en Cultureel
Planbureau, Den HaagDuimel, M. / Haan, J. de. (2007) Nieuwe links in
het gezin. Sociaal en Cultureel Planbureau, Den HaagLangeveld, M.J.
(1971) Beknopte theoretische pedagogiek. Wolters-Noordhoff,
GroningenMiedema, S. (1997) Pedagogiek in meervoud. Bohn Stafleu Van
Loghum, HoutenRogers, E.M. (1962/1995) Diffusion of innovations. The
free press, New York
artikelen Dr. M.F. Delfos. Seminar 6 november 2007
PICOWO/PAO-GITP: Kinderen en jongeren in de virtuele wereld
websites / tv-uitzendingen http://www.mdelfos.nl Netwerk,
17 juli 2003: Jongeren kwetsbaar op internetNetwerk:
Jongeren kwetsbaar op internet.Nova, 16
november 2005: De gevaren van seks via de webcamNova:
De gevaren van seks via de webcam.Nova, 1
juni 2006: Kwart van jongeren doet aan cyberseksNova:
Kwart van jongeren doet aan cyberseks.Zembla, 12
mei 2005: De jungle van de tienerseks Zembla:
De jungle van de tienerseks. overig: Dr.
M.F. Delfos. 24 oktober 2007. Lezing te Enschede in kader van project
Virtueel Leven Enschede